Mededeeling.

van

De ondergeteekenden hebben de eer aan de lezers „de Zee" mede te deelen, dat de Redactie van het tijdschrift uit hunne handen is overgegaan in die van den Heer A. E. ARKENBOUT SCHOKKER, Directeur der Filiaal-Inrichting van het Koninklijk Nederlandsch Meteorologisch Instituut te Rotterdam.

Zij zijn van oordeel, dat deze verandering geheel in het belang is van het tijdschrift, wijl de ondervinding hun heeft geleerd, dat de band met eene practisch-wetenschappelijke inrichting als bovengenoemde zeer gewenscht is.

Nu de tweede ondergeteekende besloten heeft eerlang zijne tegenwoordige betrekking neer te leggen en de werkzaamheden, aan den werkkring, die hem wacht, verbonden, hem niet veroorloven zich in voldoende mate met het redactiewerk te belasten, terwijl de eerst-ondergeteekende dit evenmin kan doen wegens de aanmerkelijke uitbreiding van zijn arbeidsveld, hebben zij gemeend dat het belang van het tijdschrift eene verandering vorderde.

Zij betuigen aan allen, die hen hebben bijgestaan, hun welgemeenden dank en wenschen dat de nieuw opgetreden Redacteur, in nog meerdere mate dan zij, blijken van belang

stelling in zijne niet altijd gemakkelijke taak zal mogen on

dervinden.

J. V. WIERDSMA.

ROTTERDAM,
AMSTERDAM,

W. VAN HASSELT.

December 1889.

Bij het aanvaarden der Redactie voel ik mij gedrongen, dit tijdschrift krachtig bij alle belangstellenden in de scheepvaart aan te bevelen. Zal het aan zijn doel beantwoorden, dan moet het niet het orgaan zijn van enkele personen of eene bepaalde inrichting, maar eene gelegenheid voor allen om mede te deelen, wat hun door ondervinding, onderzoek of studie gebleken is en ook voor anderen nuttig kan zijn, om hunne meening over belangrijke zaken kenbaar te maken of eene openlijke bespreking uit te lokken. Natuurlijk is het wenschelijk, dat hierbij op den voorgrond sta, op te bouwen, aan te wijzen, wat hier of elders goed is of op welke wijze het verbeterd kan worden. Bij het aanduiden van zaken of toestanden, die verkeerd gevonden worden, dient zoo veel mogelijk vermeden te worden, personen aan te vallen. Alle zaken, die de belangen van de scheepvaart in het algemeen en van de handelsvaart in het bijzonder kunnen bevorderen, zullen steeds welkom zijn.

Algemeene medewerking wordt dringend verzocht, daar het hierdoor alleen aan de Redactie mogelijk zal zijn, „de Zee" te doen blijven, wat zij behoort te zijn, een nuttig tijdschrift voor allen, die op de Nederlandsche scheepvaart betrekking hebben.

A. E. ARKENBOUT SCHOKKER.

ROTTERDAM, December 1889.

Over het manoeuvreeren in de orkanen van den Zuid-Indischen Oceaan volgens de regels van Meldrum; benevens onderzoekingen naar den aard van orkanen in het algemeen.

In het Journal of the Scottish Meteorological Society" (Third Series No. VI) komen onder bovenstaanden titel eenige beschouwingen voor van den Hon. Rolph Abercromby, welke hoofdzakelijk ten doel hebben de geldigheid van de regels, door Meldrum gegeven, aan een nader onderzoek te onderwerpen en na te gaan in hoeverre die ook in andere orkaanstreken van toepassing kunnen zijn. Daar de schrijver geheel op het terrein der praktijk blijft, meenden wij dat een kort overzicht van deze belangrijke verhandeling den lezers van de Zee" niet onwelkom zou zijn en willen daarom trachten dit in de volgende bladzijden te geven.

99

Als uitgangspunt neemt de heer A. aan het werkje „Notes on the form of cyclones in the Southern Indian Ocean and on some of the rules given for avoiding their centres" bij C. Meldrum Esq. 1)

1) In deze „Notes" werd in der tijd door den Heer Meldrum op duidelijke wijze het onhoudbare van de theorie der cirkelvormige cyclonen aangetoond, terwijl uit de voorbeelden, die in het werkje voorkomen van twee orkanen, blijkt, dat verscheidene schepen die volgens die theorie manoeuvreerden, juist daaraan hun ondergang te wijten hadden. Zoo gebeurde het o. a. dat den 25 Februari 1860, bij het naderen eener cycloon, de schepen ter reede St. Denis (eiland Réunion of Bourbon) de order kregen om zee te kiezen, met den raad om de NW. te loopen, aangezien aangenomen werd, dat uit de Z.Q.-lijke windrichting volgde, dat de peiling van het centrum N.O. was. In het geheel verlieten 41 schepen het eiland Réunion, meest alle tusschen de N.W. en W. koers stellende, om te trachten vóór het centrum over te gaan en zoo in den niet gevaarlijken halven cirkel

Uit de observatiën, gedaan aan alle zijden van den storm van 25 Februari 1860 1), leidde de heer Meldrum af dat ofschoon de wind blijkbaar aan alle zijden rond het centrum woei, het niet schijnt dat dit langs een cirkel gebeurde; de schijf van ronddraaiende lucht was een vortex, waarvan de westelijke zijde nagenoeg cirkelvormig was, terwijl aan de oostzijde de wind in meerdere of mindere mate naar het centrum toe woei, de westen winden scherp ombuigende tot N. en NO.winden en de O.winden naar het centrum waaiende. (Zie Fig. 1). Uit het onderzoek, door Meldrum te Mauritius ingesteld naar de orkanen der laatste twintig jaren (tot 1873), bleek volgens hem, dat die alle ongeveer denzelfden vorm hadden als de hierboven aangegeven. In dezen vorm vond hij ook de reden waarom te Port Louis (Mauritius) zooveel schepen met averij binnenloopen, wanneer zij, met N. en NO. stormachtige winden, in plaats van te gaan bijleggen om de Z. en ZW. loopen, daar zij zoodoende zich naar het centrum toe bewegen. Schepen daarentegen, welke een cycloon aan de Zuidzijde naderen, komen dikwijls in een gebied, waar de passaat met zware buien bij dalenden barometer over verscheidene graden lengte waait en de windrichting, voornamelijk op eenigen afstand van het centrum, verre van rechthoekig op de richting van peiling van dat punt is. Dit is de reden waarom dikwijls groote verliezen hebben plaats gehad wanneer men met ZO.-wind om de NW. ging loopen, met het doel om zoodoende vóór den storm over te gaan, in de veronderstelling dat het centrum ongeveer NO. lag.

te geraken. Het gevolg van deze verkeerde opvatting was, dat slechts 10 schepen het er goed afbrachten, de overige 31 werden zwaar beschadigd (van 3 werd nooit meer iets vernomen); 55 menschen verloren hierbij het leven, terwijl het materieele verlies op fr. 3,360,000.- geschat werd. Aan vier vaartuigen was het gelukt vóór het centrum over te gaan, doch de heer M. toonde aan dat dit alleen het gevolg was van de bijzonder langzame voortbeweging van den orkaan. De heer Bridet van Réunion, dezen treurigen afloop besprekende, wilde dien hoofdzakelijk wijten aan de misdadige onwetendheid der gezagvoerders, »die niet handelden volgens de beginselen der nieuwere wetenschap."

Het bleek evenwel spoedig aan Meldrum dat de fout juist aan die beginselen lag, en dat, toen de schepen den raad kregen om N.W. op te gaan teneinde vóór het centrum dat N.O. verondersteld werd, over te gaan, de werkelijke peiling van dit punt N.N.W. was, zoodat door het opvolgen van dien raad de schepen hun verderf te gemoet liepen.

1) De figuur, die hij voor de voorstelling van deze cycloon verkreeg stemt bijna geheel overeen met die eener latere cycloon op 16 Mei 1863.