Ethereum pecus albenti qui cogit Olympo Mane vocans, et serus agens in pascua cœli, Temporis et gemino dispertit regna colore, Fulget, obitque vices alterno Delia cornu; Ceruleumque ignem parìbus complectitur ulnis. Nec variant elementa fidem, solitoque fragore Lurida perculsas jaculantur fulmina rupes. Nec per inane furit leviori murmure Corus, Stringit et armiferos æquali horrore Gelonos Trux Aquilo, spiratque hyemem, nimbosque volutat. Utque solet, Siculi diverberat ima Pelori
Rex maris, et raucâ circumstrepit æquora conchâ Oceani Tubicen, nec vastâ mole minorem Egeona ferunt dorso Balearica cete.
Sed neque Terra tibi sæcli vigor ille vetusti Priscus abest, servatque suum Narcissus odorem, Et puer ille suum tenet et puer ille decorem Phoebe tuusque et Cypri tuus, nec ditior olim Terra datum sceleri celavit montibus aurum Conscia, vel sub aquis gemmas. Sic denique in ævum Ibit cunctarum series justissima rerum, Donec flamma orbem populabitur ultima, latè Circumplexa polos, et vasti culmina cœli; Ingentique rogo flagrabit machina mundi.
De Idea Platonica quemadmodum Aristoteles intellcrit. DICITE sacrorum præsides nemorum deæ Tuque O noveni perbeata numinis
Memoria mater, quæqui in immenso procul Antro recumbis otioso Eternitas, Monumenta servans, et ratas leges Jovis, Coelique fastos atque ephemeridas Deum, Quis ille primus cujus ex imagine Natura solers finxit humanum genus, Eternus, incorruptus, æquævus polo, Unusque et universus, exemplar Dei? Haud ille Palladis gemellus innubæ Interna proles insidet menti Jovis Sed quamlibet natura sit communior, Tamen seorsùs extat ad morem unius, Et, mira, certo stringitur spatio loci; Seu sempiternus ille siderum comes Coeli pererrat ordines decemplicis, Citimúmve terris incolit lunæ globum : Sive inter animas corpus adituras sedens Obliviosas torpet, ad Lethes aquas: Sive in remota forte terrarum plaga
Incedit ingens hominis archetypus gigas, Et diis tremendus erigit celsum caput Atlante major portitore siderum. Non cui profundum cæcitas lumen dedit Dircæus augur vidit hunc alto sinu; Non hunc silenti nocte Pleiones nepos Vatum sagaci præpes ostendit choro; Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet Longos vetusti commemoret atavos Nini, Priscumque Belon, inclytumque Osiridem. Non ille trino gloriosus nomine
Ter magnus Hermes (ut sit arcani sciens) Talem reliquit Icidis cultoribus. At tu perenne ruris Academi decus (Hæc monstra si tu primus induxti scholis) Jam jam poetas urbis exules tuæ Revocabis, ipse fabulator maximus, Aut institutor ipse migrabis foras.
NUNC mea Pierios cupiam per pectora fontes Irriguas torquere vias, totumque per ora Volvere laxatum gemino de vertice rivum; Ut tenues oblita sonos audacibus alis
Surgat in officium venerandi Musa parentis. Hoc utcunque tibi gratum pater optime carmen Exiguum meditatur opus, nec novimus ipsi Aptiùs à nobis quæ possint munera donis Respondere tuis, quamvis nec maxima possint Respondere tuis, nedum ut par gratia donis Esse queat, vacuis quæ redditur arida verbis. Sed tamen hæc nostros ostendit pagina census, Et quod habemus opum chartâ numeravimus istâ, Quæ mihi sunt nullæ, nisi quas dedit aurea Clio, Quas mihi semoto somni peperere sub autro, Et nemoris laureta sacri Parnassides umbræ.
Nec tu vatis opus divinum despice carmen, Quo nihil æthereos ortus, et semina cœli,
Nil magis humanam commendat origine mentam, Sancta Prométheæ retinens vestigia flammæ. Carmen amant superi, tremebundaque Tartara carmen Ima ciere valet, divosque ligare profundos, Et triplici duros Manes adamante coercet. Carmine sepositi retegunt arcana futuri Phœbades, et tremula pallentes ora Sybillæ ; Carmine sacrificus sollennes pangit ad aras, Aurea seu sternit motantem cornua taurum ;
Seu cùm fata sagax fumantibus abdita fibris Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis. Nos etiam patrium tunc eum repetemus Olympum, Æternæque moræ stabunt immobilis ævi, Ibimus auratis per cœli templa coronis, Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro, Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt. Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes, Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis Immortale melos, et inenarrabile carmen; Torrida dum rutilus compescit sibila serpens, Demissoque ferox gladio mansuescit Orion; Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas. Carmina regales epulas ornare solebant, Cum nondum luxus, vastæque immensa vorago Nota gulæ, et modico spumabat cœna Lyæo. Tum de more sedens festa ad convivia vates Esculeâ intonsos redimitus ab arbore crines, Heroumque actus, imitandaque gesta canebat, Et chaos, et positi latè fundamina mundi, Reptantesque deos, et alentes numina glandes, Et nondum Etneo quæsitum fulmen ab antro. Denique quid vocis modulamen inane juvabit, Verborum sensusque vacans, numerique loquacis? Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus, Qui tenuit fluvios et quercubus addidit aures Carmine, non citharâ, simulachraque functa canendo Compulit in lacrymas; habet has à carmine laudes.
Nec tu perge precor sacras contemnere Musas, Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus Munere, mille sonos numeros componis ad aptos, Millibus et vocem modulis variare canoram Doctus, Arionii meritò sis nominis hæres. Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poëtam Contigerit, charo si tam propè sanguine juncti Cognatas artes, studiumque affine sequamur? Ipse volens Phoebus se dispertire duobus, Altera dona mihi, dedit altera dona parenti, Dividuumque Deum genitorque puerque tenemus.
Tu tamen ut simules teneras odisse Camœnas, Non odisse reor, neque enim, pater, ire jubebas Quà via lata patet, quà pronior area lucri, Certaque condendi fulget spes aurea nummi: Nec rapis ad leges, malè custoditaque gentis Jura, nec insulsis damnas clamoribus aures. Sed magis excultam cupiens ditescere mentem Me procul urbano strepitu, secessibus altis
Abductum Aoniæ jucunda per otia ripa Phœbæo lateri comitem finis ire beatum. Officium chari taceo commune parentis, Me poscunt majora, tuo pater optime sumptu Cùm mihi Romulea patuit facundia linguæ, Et Latii veneres, et quæ Jovis ora decebant Grandia magniloquis elata vocabula Graiis, Addere suasiste quos jactat Gallia flores, Et quam degeneri novus Italus ore loquelam Fundit, barbariscos testatus voce tumultus, Quæque Palæstinus loquitur mysteria vates. Denique quicquid habet cœlum, subjectaque cœlo Terra parens, terræque et cœlo interfluus aer, Quicquid et unda tegit, pontique agitabile marmor, Per te nosse licet, per te, si nosse libebit. Dimotáque venit spectanda scientia nube, Nudaque conspicuos inclinat ad oscula vultus, Ni fugisse velim, ni sit libâsse molestum.
I nunc, confer opes quisquis malesanus avitas Austriaci gazas, Peruanaque regna præoptas. Quæ potuit majora pater tribuisse, vel ipse Jupiter, excepto, donâsset ut omnia, cœlo? Non potiora dedit, quamvis et tuta fuissent, Publica qui juveni commisit lumina nato At que Hyperionios currus, et fræna diei, Et circum undantem radiatâ luce tiaram. Ergo ego jam doctæ pars quamlibet ima catervæ Victrices hederas inter, laurosque sedebo, Jamque nec obscurus populo miscebor inerti, Vitabunque oculos vestigia nostra profanos. Este procul vigiles curæ, procul este querelæ, Invidiæque acies transverso tortilis hirquo, Sæva nec anguiferos extende calumnia rictus: In me triste nihil fœdissima turba potestis, Nec vestri sum juris ego; securaque tutus Pectora, vipereo gradiar sublimis ab ictu.
At tibi, chare pater, postquam non æqua merenti Posse referre datur, nec dona rependere factis, Sit memorâsse satis, repetitaque munera grato Percensere animo, fidæque reponere menti.
Et vos, O nostri, juvenilia carmina, lusus, Si modo perpetuos sperare audebitis annos, Et domini superesse rogo, lucemque tueri, Nec spisso rapient oblivia nigra sub Orco, Forsitan has laudes, decantatumque parentis Nomen, ad exemplum, sero servabitis ævo.
Ad Salsillum Poetam Romanum ægrotantem.
O MUSA gressum quæ volens trahis claudum, Vulcanioque tarda gaudes incessu, Nec sentis illud in loco minus gratum, Quàm cùm decentes flava Deiope suras Alternat aureum ante Junonis lectum, Adesdum et hæc s'is verba pauca Salsillo Refer, Camœna nostra cui tantum est cordi, Quamque ille magnis prætulit immeritò dîvis. Hæc ergo alumnis ille Londini Milto, Diebus hisce qui suum linquens nidum Polique tractum, (pessimus ubi ventorum, In sanientis impotensque pulmonis Pernix anhela sub Jove exercet flabra) Venet feraces Itali soli ad glebas, Visum superbâ cognitas urbes famâ Virosque doctæque indolem juventutis, Tibi optat idem hic fausta multa Salsille, Habitumque fesso corpori penitus sanum ; Cui nunc profunda bilis infestat renes, Præcordiisque fixa damnosum spirat. Nec id pepercit impia quòd tu Romano Tam cultus ore Lesbium condis melos. O dulce divům munus, O salus Hebes Germana! Tuque Phœbe morborum terror Pythone Cæso, sive tu magis Pæan Libenter audis, hic tuus sacerdos est. Querceta Fauni, vosque rore vinoso Colles benigni, mitis Evandri sedes, Siquid salubre vallibus frondet vestris, Lavemen ægro ferte certatim vati. Sic ille charis redditus rursùm Musis Vicina dulci prata mulcebit cantu. Ipse inter atros emirabitur lucos Numa, ubi beatum degit otium æternum, Suam reclivis semper Egeriam spectans. Tumidusque et ipse Tibris hinc delinitus Spei savebit annuæ colonorum : Nec in sepulchris ibit obsessum reges Nimium sinistro laxus irruens loro: Sed fræna melius temperabit_undarum, Adusque curvi falsa regna Portumni.
« AnteriorContinuar » |