Imágenes de páginas
PDF
EPUB

Vet.

-cùm totus adria vires.

Vbi animaduerte Hadriam pro mari effe generis mafculini, pro urbe feminini.

[ocr errors]

men. Vide Adria (variè enim fcribitur) & Atria. Su- narius feu Flanaticus, Golfe de Carnario, finus Terge-
mitur & pro mari. Lucanus libro 2.
ftinus. Golfe de Triefte, finus Naronenfis, Golfe de
Narenza, finus S. Crucis Golfe de Sainte Croix, & fi-
nus Sipontinus, Golfe de Siponto, estque plurimis in-
fulis refertum versus oram littoralem Illyrici. Illud cir-
cumftant Albania Dalmatia, Morlachia feu Croatia.
auftralis, pars Carniola, uti Iftria, provincia Foro- Iu-
lij, Marchia Tarvifina, Ducatus Venerus, peninfula
Rhodigina, ditionis Venetę, Ducatus Ferrarienfis, Roma-
diola Ducatus Vrbinas, & Marchia Anconitana, ditio-
nis Pontificie; Aprutium, Capitanata, ager Barianus

[ Hadria, feu Adria, Adria vulgo, nunc oppidulum eft tenue, ditionis Venetę,in territorio Rhodigino, iuxta fluvium Tartarum. 20. milliaribus distat a Rhodigio in ortum, 30. a Ferraria, & 50. a Ravenna in Boream Agre inabitatur ob aeris gravitatem.]

Hadrianæ, Eliopoli, tefte Ortelio, urbs Lycię meInfediterranea ex antiqua infcriptione, quam Aldus Ma

nutius adfert.

Hadriani moles, & Hadriani fepulchrum, aut MauProco foleum, Caftel S. Angelo, locus Romæ, apud Tiberim Auvium, à Summis Pontificibus in arcem firmiffimam conversùs: in quem ex Vaticano via occulta per ædes interfitas itur,

[Hadriani moles, le Chafteau S. Ange Gallis, arx eft permunita urbis Roma, juxta Tiberim fluv. & Pontem Alium, nunc S. Angeli dictum. Alias dicta fuit arx Crefcentii, quod is eam tenuerit. His ultimis temporibus novis operibus bellicis munita fuit ab Urbano VIII. Pontifice Maximo, ad tutelam urbis.]

Spart. Hadriani murus, Vallum Antonino,The Wall of the Picts, & The Scotish Bank, hoc eft, Vallum Scotorum & Pictorum, murus ingens inter Britanniam 1.& 2. hoc eft, inter Angliam & Scotiam, ab Hadriano Imperatore ad barbaros arcendos, ne in primam Britanniam incurrerent, conftructus.

Pol.

Servi.

[Hadriani murus per 80. millia pafsuum perductus fuit, ubi postea Caraufius tempore Diocletiani novum readificavit, feptem Caftellis munitum, inter Cludi & Caruni fluviorum oftia. Eius reliquiæ vifuntur in agro Sterlingenfi, teste Speedo.]

Hadrianopolis, Orefta Lampridio, Vfcudava feu Vfçudama Ammiano, Andernopoli, & Turcis Endren, tefte Bulbequio, urbs Thracie maxima, Hebro fluvio divifa, Turcarum regia ante captam Conftantinopolim, a qua 130. mill. paff. abeft in occafum, Philippopolim versus 50. a Cariopoli 60. a Turcis capta anno falutis 1402. fedefque regni electa, archiepifcopalis & metropolis fub Patriarcha Conftantinopolitano. De ea in libso 2. Itinerarii:

Manjimus hic una tantummodo nocte, futuro Eft Hadrianopolis clara petita die. Fuere aliæ huius nominis urbes: una in Ætolia, epifcopalis fub Archiepifcopo Naupactenfi, alia in Pifidia epifcopalis fub Archiepifcopo Antiocheno, & alia in Bithynia & Honoriade, epifcopalis fub Archiepifcopo Claudiopolitano.

Ager Hydruntinus, provinciæ regni Neapolitani, at-
que inter Aulonem Albania ad ortum & Hydruntum
ad occafum mari Mediterraneo mifcetur; ibique dicitur
Bocca del Golfo di Venetia, feu os finus Veneti,vbi
eius latitudo eft tantum 60. milliarium; fed extenditur
a Circio in Eurum fere ad 700. milliaria.]
Hadrumentum, Hadrumentum Plinio & Tacito, Mel.
urbs Africæ littoralis. Vide Adrumetum.

Habudæ, infula Albionis. Vide Ebude.
Hægalos, mons Atticę fylvofus. Athenis proximus Pau J.
Parnique monti vicinus: quos montes Statius libro 12.
Theb. memor.

Pluta.

[ocr errors]

Dives & Hegalos nemorum, Parnefque benignus. Hæmimontum, regio Thraciæ, iuxta Hemum mon tem, cuius Hadrianopolis & Anchialus urbes precipue. Amm Hemon, fluviolus Bootie, Cheroneam five Coroneam urbem alluens, qui & Thermodon Plutarcho & Herodoto dicitur, in Cephifum influcns.

Strab.
Plin.

Hamus, mons Thraciæ, maximus, illam a Myfia
inferiori dividens, varia habens apud incolas nomina Mel.
à Turcis Balkan, a Sclavis Cumoniza, ab Italis Catena & al.
del Mondo, & Monte Argentaro, Kriviczne incolis,
tefte Lazio, & Coftenazzo alibi, tefte Cufpiniano,
Prafobo Laonico. Huius pars Scombrus ab Ariftote-
le,& Scomius a Thucydide [ unde Strymon, Neffus, &
Hebrus flumina effluunt] appellatur. Adeo excelfus,
ut ex iugis utrumque mare. Euxinum & Hadriaticum
confpiciatur; in longum protenfus, & ad Mefembriã
urbem definens. De co Virgilius libro 2. Georgicorú:
Taygeta: O, qui me gelidis in vallibus Hami.
Horatius libro 1. car. ode 12.

Aut fuper Pindo, gelidove in Hamo.
Hinc Hemonia regio iuxta montem. Vide Amus.
Hæfufa, fluvius Macedoniæ, in Ionium mare apud 75.
Apolloniam influens. Fortè qui nunc Vaiufsa dicitur.

Hafnia & Haphnia, Koppenhagen, & Copenhagen, Sax.
urbs Silandia infulæ maris Baltici, regia & academia Gram
Danici regni, a Roftochio urbe in ora Germanię 23
leuois in boream mari diftans, a Lubeca urbe Saxoniæ
34. in Cæciam.

Hadriatica ftagna, & Atrianorum paludes, Stagni [Hafnia, Kiobenhaven Danis, Koppenhagen Gerdi Venetia, paludes maris Hadriaci, (intra quas Vene- manis, Kopenhaven Belgis, Copenhage Gallis. urbs eft ta urbs, inter orbis miracula adnumeranda, constructa Dania regia, ampla, & permunita, cum arce recenti & mirabiliter fuit)quæ Septem maria etiam dici putantur portu capaciffimo, juxta Orefundicum Fretum, Orefund, E Hadriatica ftagna prope Venetias, nunc le Lagune&è regione Scania provincia. Fruftra obsessa fuit à Redi Venetia dicuntur; funtque in intimo receffu maris Hadriatici, intra aliquot infulas & continentem; extendunturque à feptentrione, in meridiem. Dicuntur etiam Gallica paludes ab antiquis.] Plin. Hadriaticum mare, quod& Atriaticum, & Superú Plinio, Hadrianum Lucano, Adriaticum Straboni, Tacito, & Mela, Hadriaticus finus Plinio, Hadria quoque Poetis, & Adria, mare quod Picenum, Galliam Togatam five Æmiliam, Venetiam, Carnos Iftri am, & Illyricum alluit, Ionio Tyrrhenoque conterminum, Golfo Mare di Venetia, quod a folis Venetis navigari folet, ipfi enim maris illius tenet imperium.

[ Hadriaticum mare, feu finus Venetus le Golfe de Venife Gallis, Golfo di Venetia Italis, pars eft maris Mediterranei, inter Italiam & Illyricum. Ab omnibus navigari folet. Sed in illo Veneti non finunt ulla navigia bellica prater fuq. Dicitur etiam a Romanis mare Adriatico. Eius partes funt finus Illyricus, Golfe du Drin, finus Rhizonicus, Golfe de Cattaro,fmus Car

ge Suecia hifce pofterioribus annis. Habet academiam celebrem, & diftat 4. leucis Danicis à Rofchildia in ortum, 3. ab ora littorali Scanie, & 4. à Coroneburgo. Caput eft Selandię infulę, tefte Pontano, Stagelburg ab' initio vocata fuit, postea Axeluys;nomenque fenfim mu. tatum fuit, in Kiobmanfhaven, quod portum mercatorum fignificat, anno circiter 1161. Ei adiacet ad ortum Amagria infula, cui ponte ligneo iungitur.)

Haga, Batavorum pagus nobilifsimus, de quo libro 4. Itinerarii Germanici:

Mox pagus multas fuper ans fplendoribus urbes, Nobilis Haga fubit: denfum nemus imminet illi. [Haga Comitis, Sgraven hage Batavis, la Haye Galis precipuus totius Hollandię burgus,& urbis ad instar, ubi fieri folent comitia provincie, & ctiam totius Belgi confederati. Ibi palatium alias Comitis Hollandiæ, vix una leuca ab ora Oceani Germanici distat,inter Lugduni Batavorum ad Boream & oftium Mofe ad austrum.)

[Haga Turonica, la Haye en Touraine, oppidum

Gal

Scrip. Ger.

Por

phyr.

Bibl.

Script

Gallia, in Turonenfi provincia, ad Craufiam amnem, in ipfo confinio Pictavienfis provincię. Distat 10. leucis à Turon. in austrum, totidem a Pjetavio in Caciam, Ö 4. a Caftro Heraldi. ]

Hagenoia, Hagenavy, urbs Germaniæ fuperioris,libera'in Alfatia, inter Argentoratum ad meridiem & Sebufium ad Borcam 4. leuc.

[Hagenoa, Haguenavv, urbs Germania libera & Imperialis, in Alfatia inferiori, ad amnem Mater, vix duabus leucis à Rheno fluvio, alias fub clientela domus Auftriaca, nunc Regis Francorum pace Monafterienfi.3. leucis distat ab Argentina in Boream, 4. a Tabernis in ortum. Muro cin&ta fuit anno 1164. a Friderico Ænobardo Imperatore, qui ibi etiam palatium Cæfareum condidit; eftque ex quatuor imperii pagis feu vicis.

Hagia, Aialuni, tefte Leunclavio, five Aialnai, id eft, urbs S.Ioannis, urbs Cariæ, iuxta limites Lydia. Hagnaus,Hayne,fiuvius Hannoniæ, cuius fit mentio in vita S.Ladelini Præsbyteri.

[ Hagnaus, feu, & melius, Henius, Haifne, fluvius parvus Belgii, in Comitatu Hannonię. Oritur in confinio Namurcenfis tractus, deinde prope Binchium & Montes labitur, ubi Trullam excipit, & poftea ad Condatum in Scaldim fe exonerat.)

Haialon, Val de Luna, tefte Tudelenfi, pagus Palæftinæ, juxta Nicopolim urbem.

[Hailbruna, Hailbrun, feu & Hailbron, urbs Germanię libera & Imperialis, in Ducatu Wirtembergenfi, ad Necarum fluvium. Diftat 2. leucis a Vimpfena in auftrum,& 8. a Spira in ortum;eftque fatis munita & culta.

[Hairum, Hair, defertum Lybię, in regno Targa, &in eius parte australi, versùs Nigritiam; extenditurque ad centum leucas circiter inter Ignidum defertum ad ortum&Zuenzigam regnum ad occafum.]

Hala, Hall, urbs Saxonię clara, ubi fal fit, inter ToGerm gam 7.& Lipfiam 5. leucis. De qua libro 5. Itinerarii. Hala urbs eft doctis, divitibufque potens.

Ptol.

Capit.

Marca

Halænus, fluvius Albionis, in ora Angliæ orientalf, feu in Northumbria, inter Vedram & Boderiam fluens, Alne, tefte Camdeno, non Avon, ut fcribit Ortelius, fluvius in ora auftrali, in Cornubia, qui Alaunus dicitur Ptolemæo. [Videtur potiùs Halanus [in manufcripto Seldeni axavvos etiam) iuxta Ptolemæum effe in ora auftrali & occidentali, inter Ifacam & Magnum po rtum, Ortelio & aliis Avon; Alaunns autem in ora Boreali & orientali, inter Vedram & Boderiam, Alne Camdeno. Vide Alaunius & Alaunus.

Halale, vicus Cilicia, in radicibus Tauri montis, poftea Fauftinopolis dictus, & colonia effectus à Marco Aurelio Antonino Imperatore,ac de Fauftine uxoris nominæ, que ibi obiit, appellatus. Vide Fauftinopolis. Halani, populi Sarmatię, Perfis finitimi, Ortelio referente.Fortè Alani,populi Sarmatie Europee. Vide ibi. [Halara, Halar, urbs Islandię infulę,epifcopalis fui Archiepifcopo Nidrofienfi, in parte Boreali infulę, fed fine manibus, & paucis constans incolis, fub dominic Regis Danię. Dicitur ab aliis Hola. Vide ibi.]

[Halberstadienfis Principatus, Principaute de Halberftad Gallis, Furftenthumb Halberstad Germani.. tractus eft parvus Germanię, in Saxonia inferiori, antea fub proprio Epifcopo ex conceffione Caroli Magi.. Imperatoris, qui epifcopatum fundaverat, nunc fub eltore Brandeburgico pace Monasterienfi. Terminatur i Septentrione Ducatu Brunfvicenfi, uti etiam Magdebur genfi, & à meridie Principatu Anhaltino; eftque ai ortu in occafum extenfus per 9. milliar. Germ. Eius caput eft Halberstadium,

Halberstatum, & Halbarstadium, olim Pheugarum Ptolemæo, tefte Petro Appiano, Halberftat, urbs Germaniæ,in Saxonia, epifcopalis fub Archiepifcopo Magontino, media inter Brunopolim & Magdeburgum.7. leucis utrinque diftans, fede epifcopali, quæ priùs erat Salingftadii, anno falutis 819. decorata. De ea libro 5. Itinerarii Germanici.

Poft Halberstadium, nimis antiquiffima fedes

Prefulis in magno frigore visa, pater. (Halberstadium, quafi Alberti urbs, Halberstad, urbs eft in Saxonia inferiori, ad amnem Hotheim. 7. leucis diftut à Magdeburgo in occafum, & 8.a Brunfvico in auftrum. Olim fuber at dominio proprii Epifcopi ; fed pace Monasterienfi epifcopatus in Principatum mutatus eft, fub dominio Electoris Brandeburgici, cui nunc paret cum tota ditione adiacente.)

Halcyonię, infulæ duę Macedonię, apud Pallenen- Suid. fem peninfulam, quarum una Pallene, altera Phoftonia à Suida & Stephano dicitur, vel circa Halcyonen, oppidum Theffalie, ad finum Maliacum.

Halcyonium ftagnum, & mare. Vide Alcyonium. Hales, fluvius Ionię frigidiffimus,apud Colophonem Pauf. fluens; qui Halens Lycophroni, & Halefus Plinio dici videtur.

Plin.

Ha lefia, urbs Sicilie olim epifcopaiis fub Archiepif- Ci copo Syracufano, in ora Boreali & occidentali, excifa, Strab ubi nunc Caronia caftrum, tefte Fazello, inter Alun-al. tium 12. & Cephaledium in auftrum 30. mill. paff. Alæfa Ptolomeo. Populi Halefini Ciceroni & Plinio In agro Halefino fons erat ad fonum tibiarum exfultans, tefte Solino. Ibi fluvius Halefus ex Halefo monte proximo Ene. Vide Alæfa. Cuius nominis & alius in Lydia, ex Tmolo monte monte penes Colophonem fluens: de quo Plinius. De Siculo Colum. libro II. Et quos Sicanii flores legiftis Halefi. Halefius,mons Arcadie,in Pclopponnefo,cum fluvio strab coænomine.

Haletes, fluvius Lucania, iuxta Veliam urbem flués Paus. abea 3. mill. paff. in mare delabens.

[Hali Germani funt apud Plinium libro 4. capite 12. in vetuftioribus codicibus, tefte Ortelio; in recentioribus autem pro Alii legunt appellative.]

Halia oppidum erat Peloponnefi, in Agria regione, apud Træezenen urbem,

Haliacmon, fluvius Macedonię. Vide Aliacmon. De quo Claudianus de Bello Getico:

Cicer.

Thu

Et fruftra rapidum damnat Haliacmona Beffi. Huius aque pecora candida iuxtà nafcentia faciebant. Haliartus, oppidum geminum: unum Peloponnefi,in Hom. ora occidentali, Areadia hodie; alterum Bootie, iuxta Liv. Copaidem lacum (vide Aliartus.) De quo Statius Plut. lid. 7. Theb.

Gargaphia, quorumqne novis Haliartus ariftis

Invidet.

& al.

Halicarnaffus, Halycarnaffus Plinio, Halicarnefos Cic. Herodoto, Meft, vel Meffi Sophiano, Caftel di S. Pietro Strab Nigro, urbs Carie maritima, ad finum Ceramicum, & al. olim regia, & epifcopalis, fub Archiepsfcopo Stauropolitano, inter Iafum ad Borcam, & Gnidum ad auftrum, ferè 30. mill. pafs, diftans. Non longè Salmacis fons eft, qui, auctore Ovidio libro 4. Metamorphofeon, bibentes molles & effeminatos redebat.

Haliticia, Halitz, oppidum Polonia, in Ruffia Nigra ntractu Pocucia dicto, ad Tyram fluvium, cum arce munita. Alias urbs fuit magni nominis, & primaria regni Halicienfis dii. Poftea eriam habuit Duces fuos, Nunc deficit in dies,)

[ocr errors]

Halicye, urbs Siciliæ excifa, apud Rayalbutum caf- Steph. trum, olim inter præcipuas urbes habita, à Centuripis 5. mill. paff. Populi Halicyenfes Ciceroni & Plinio.

ad

Halla fcu Hala, Hall, urbs Germaniæ multiplex, à fale nomen habens. Vna in Tirolenfi Comitatu, Oenum fluv.um, apud Oenipotentem,vix 2. leucis diftans. Alia Sueviæ, urbs libera, inter Nordlingam & Wimpinam, inde 8. hinc 4. leuc. Alia Saxoniæ fuperioris, ad Salam fluvium, inter Torgam & Lipfiam, inde 7. hinc 5. leucis diffita. De ea libro 4. Itinerarii:

Hunc ubi tranfieram, fumantibus Hala falinis

Cernitur urbs oculis facta propinqua meis. [Halla Svevia, Schvvabifche Hall Germanis Hall en Sovabe Gallis, urbs est parva Sveviæ, sed libera, ad Cockerum amnem, in confinio Ducatus

Cc

Wir

Script Germ

Amifo in occafum.]

Wirtembergenfis. 8. leucis distat à Nerolinga in Cir, cium, &6. à Wimpina in ortum; pluriefque capta fuit Halyzia, Halyzca Ciceroni, Plinio, Alyzia Stra- Xeno. hifce pofterioribus temporibus. Sita eft inter præruptos boni, Azylia Ptolomeo, Natalico Sophiano, oppidum montes,& à falinis initium & nomen adepta eft, Di-Epiri, in ora, inter Leucadem & Acheloum fluvium, viditur autem à Cockero fluvio in duas partes,nimirum in à Leucade 15. mill. paff. tefte Cicerone. Hic Laceurbem & fuburbium, que ambæ ponte coniunguntur.) dæmonii ab Athenienfibus naváli pægna victi, tefte [Halla Saxoniæ fuperioris, Hall, urbs eft fatis culta,in Xenophonte. Mifnia, fub dominio proprii Ducis. 5. leucis diftat à Lip- (Halyzia nuuc, tefte Luca Holftenio, eft Alcipo, opfia in Boream, uti 3. ferè à Mer foburgo, & 10. à Mag-pidum ad dextram Acheloi fluvii ripam; cùm omnes audeburgo in auftrum; fuitque pluries capta & recepta ulti-tores id in Acarnania ponant, Natalico autem eft ad rimc bello Germanico. Eins Dux, qui ideo Dux Saxonia pam finiftram in Etolia. Francifcus Sangallus TrigorHallenfis dicitur, poffidet etiam territorium adiacens don nunc vocari feribit, ubi magna fuperfunt antiquitacum media parte Thuringia & aliquot locis in Ducatu tum vestigia.] Magdeburgenfi: cuius pars etiam exiftit Halla Saxonie, quæ fic dicitur propter quatuor fontes falis qui in ea funt; pagus initio fuit Dobredor dictus, qui anno 981. ab Othone II. Imperatore in urbem converfus eft.]

Helyzones, populi Scythia Europea (non Paphla- Herod ganiæ, ut in Thefauro Lingua Latina) qua & Halezones, dicti quòd undique mari circundentur, tefte Herodoto libro 4.

Hamæ oppidum fuit Campaniæ, in monte, apud Cumas urbem excifam, ubi fylva adhuc nomen retinen, Selva de Hami, à lacu Tripergolino parum dif

Liv.

[ocr errors]

Hamaxobii, Hamaxobite Mela, populi Scythia Herod

(Hallandia, Hallandt, provincia antea regni Dania, nunc autem regni Suecię ab anno 1645. pace ad Bromsbroam. Habet ab oriente & feptentrione WeStrogothiam, ab occidente finum Codanum, & à meri-tans, à Cumis 3. mill. pafs. die Scaniam. Ibi urbes funt Falcoburgum, Falkenburg, Hainanici, populi Sarmatia Europææ,in ora MæoHelmoftadium,, Helmftad, Laholmia, Laholm, &ticæ paludis, inter oftia Boryfthenis & Tanai incolenVarburgum, Varburg; estque pars Sud Gothia feu Go- tes. Forfan Hamaxici, quos ita pofitos habet. thie meridionalis. Extenditur autem a feptentrione in meridiem per 600. millia paffuum iuxta finum Coda-Europæe, circa Mæoticam paludem habitantes. Ha- Strap num. Sed eius latitudo ab ortu in occafum vix eft 15. maxobitæ etiam dicuntur, quos Vadianus inter Mof- Ptol mill. paffuum.] chos recenfet. Hamaxobii funt appellati, quòd vitam Halmy deffus, Almydiffus Ptolemæo, Salmy diffus non in domibus, fed in plauftris degant, dure fordideMela. Xenophonti, Stagnara,Moletio,oppidum Thraciæ, inque viventes, ut proverbio dici queant, qui vitam huora maris Euxini, inter Thiniæ & Philiæ promontoria,iufmodi ducunt, Hamaxobii Hamaxa enim apud Græ atque inter Byzantium & Apolloniam.

Plin.

Piin.

Nicet.

Halmyris, le Lac de noftre Dame du Danube, tefte Call Pineto, lacus Myfiæ inferioris, quem efficit Danubius fluvius, inter Iftropolim & oftia, ambitu 63. mill. pass. Halone, Solbazar, tefte Leunclavio,à Turcis dictum, oppidum Ioniæ, in Cariæ confinio, apud MæanTlin. drum fluvium.

Plin.

Strab

Cic.

Mela

Strab.

Plin.

Halone, infula Propontidis, ante Cyzicum urbem, apud Proconnefum.

cos plauftra fignificant: unde Hamaxiaa proverbialiter,
quafi plauftralia Latinè dicuntur de rebus magnis &
amplis, uti funt plauftra.

(Hamaxobii populi fuere Sarmatia Europæe versus
confinia parva Scythię, ubi nunc pars meridionaiis Mof-
covię. Sed a palude Meotide remoti erant. ]

SAX.

Hamburgum, Hamburg, quali Hammonia urbs,urbs Scrips ampliffima, libera, & emporium celebre Germanie, in Saxonia, ad Albim fluvium, in Holfatiæ confinio, a Halonnefus, infula maris Ægæi,inter Samothraciam Lubeca urbe 10. leucis in occafum, olim archiepifcoad occafum & Cherfonefum Thraciæ ad ortum, 15.palis urbs fed fedes Bremam, inde 20. leucis distantem, mill. país. diftans, parva. In ca olum folæ feminæ, interfectis omnibus maribus, habitaffe refert Pomponius Mela.

Halonnefus altera, infula maris Ægci, Magnefiæ feu
Ioniæ adjacens, apud Erythras, inter Corycum &
Argenum promontoria.

Haluntium, S. Filadelfo, oppidum Siciliæ quondam
clarum, in ora ad occafum & Borcam,excifum, cui op-
pidum S. Philadelphi fuffectum eft. Populi Haluntini
Ciceroni. Vide Alontium.

Halycidon, Peccais, tefte Poldo, portus Maffilienfium, in ora Galliæ Narbonenfis, five ipfemet portus

Maffilienfis.

[ Halycidon eft ipfemet portus Maffilienfis, le port de Marfeille, tefte Hen. Bouche. Pecais autem est arx cum Salinis magni proventus; ad oftia Rhodani, in Occitania, &in limite Provincia.]

Halys. Lali Nigro, Cafilirmar Petro Gyllio, & inteProl. riùs Otmagiuchi, & Turcis Aytozu, tefte Leunclavio, fluvius Afiæ ingens, ex Tauro moute profluens, Paplhagoniam à Cappadocia dirimens, & in Euxinum mare non longè ab Amifo fe exonerans: Archelaidem urbem interluit. De quo Valerius Flaccus libro 5. Argon,

Tranfit Halys, longifque fluens anfractibus Iris.
Elt & Halys fluvius Lydiæ, cuius meminit Herodotus
& Ovidius libro 4. de Ponto eleg.10.

Influit,& crebro vertice tortus Halys.
Hic Crafo fatalis fuit,

[Halys, qui Calis quibufdam, fluvius eft Afiaminoris. Fontes habet in Galatia, ubi iuxta Gangre labitur; &rigatis aliquot urbibus tum Galatie tum Paphlagonia, ibi in fimum Amifenum cadit. 20. milliaribus ab

translata eft, ab Hammone five Hammone nomen ha→
bens, unde & Hammonopolis apud literatos dicitur.
Vnde in libro 4. Itinerarii Germanici fic.

Hammonifque domos,non propugnacula Bremę
Sed apud alios alia etymologia: ut in libro 7. Iti-

nerarii.

Navigio Hamburgum veloque fuibivimus urbem ;
Iupiter Hammonis cultu banc feciffe celebrem
Creditur; ast nomen dedit illi verius Hama,
Luftatur terris longè notiffimus illis.

[ Hamburgum, Hambourg Gallis, urbs est preclara & munita Holfatię, atque ex precipuis Hanzeaticarum, 16. milliaribus Germanicis diftat a Brema in Borea, & 6.a Stada in crtum, Gaudet portu fatis capaci, & buc ufque navigia fubvehuntur per Albis æftuarium. Ibi Alftera amnis in Albim cadit estque emporium celeberrimum, 18. milliaribus Germanicis diftans ab Albis oftio in ortum. Crefcit in dies amplitudine & numero civium; eftque libera & sui ferè iuris.

Bris

Hamela, Arun, fluvius Albionis, per oram An- Script glie Auftralem apud Ciceftriam urbem & Arundeliam oppidum influens. Eft & urbs Germaniæ, in Saxonia, ad Vifurgim fluvium, in Weftphalia confinio, Hamelen,inter Hildefiam 6. & Pcderbonam 8.leuc.

[Hamela, Hamelen, urbs eft Saxonię inferioris, in Ducatu Brufvicenfi, inter Hildefium ad ortum & Paderbonam ad occafum. Ibi grandi clade affecti Auftriaci à Svēcis., fub dominio Ducis Hannoverę .

Hammæum littus, Ammonium Ptolomæo,promontorium Arabię felicis: apud Arabia emporium,in ora maris Indici feu Rubri, Capo d'Aden Mclertio. Ibi auri metalla, testc Plinio.

Hom

Plin.

305 Hammanienfes populi Africæ, inter Nafamones & Ducibus Brufvicenfibns; poffidet mediam partem DuSolin. Troglodytas: ubi domus ex fale fiunt, (tanta ibi falis catus Brunfvicenfis cum territoris Calemburgico & eft copiæ, & magnitudo) tefte Solino,qui etiam ibi car-Grubenhagenfi: ubi urbes Hannovera, Hamela, Embeca, bunculum gemmam reperiri teftatur. Ncostadium,Gottinga Northeimum,& Ofteroda.]

Prov.

Rom.

Plin.

Plin

Hammaria, Hammeren, urbs Scandinavia, in Norvegia, epifcopalis fub Archiepifcopo Nidrofienfi, Bergis 30. leucis in ortum, Aslogam versùs 15. quæ & Hammaria & Hameria.

[ Hanovia, Hanavv, oppidum permunitum Germaània, in Franconia,medium inter Francofurtum ad occafum & Afciburgum ad ortum. Proprio Comiti paret Sedet ad Kintium fluvium, qui paulò infrà cadit in Ma num;& varias hoc bello expertum eft vices.

[Hammaria, Hemmer feu Lille Hammer, urbecula est Norvegia, in Prefectura Agger bufia, in confinio Dalecarlia provincia Suecię. 30. leucis diftat à Bergis in or tum,& 25. ab Asloga in Boream.]

Hammonii, Ammonii Ptolemæo, populi Arabia fælicis, ad Ammonii five Hammonium litaus inco

Ientes.

Hammonis fons, Vibio Sequeftri lacus, noctu fer vens, interdiu rigens, in Marmarica, apud Hammonis oraculum.

Hamptoni curia, Hamptoncourt, castrum Anglia, in Midlefexia provincia, cum palatio fuperbiffimo Regum Anglia, a Thoma Cardinali Volfeo aliàs excitato, & ab Henrico VIII. perfecto, ad Tamefim fluvium, 8.milliaribns fupra Londinum in occafum.]

[ Hantonia, Hantshire, provincia est feu Comitatus Anglię meridionalis. Terminatur à meridie mari Britannico & Velti infula, ah occafu Dorcetia & Viltonia, à feptentrione Bercheria, & ab oriente Suflexia; eftque fatis ampla & culta. Eius caput eft Vintonia, Vinche fter, funtque etiam in ea Suthamptonia, Southampton, oppidum lautum, Portus oftium, Porthmouth, & Rumfea, Rumfey, in mediterraneis.]

Hanzeatica feu Anzeaticę urbes, les villes Anzèatiques, urbes funt Germanię pro maiori parte, que commercii caufa convenerunt poft piratica Danorum & Normannorum bella, fadus inter fe inierunt; collatif que pecuaiis, etiam claffes instruxerunt, & multa bella gefferunt. Sed nunc urbium illarum fama multum [ Hamum, Ham, urbs Germania, in Vveftphalia, ad imminuta est, Sic dictę fuere aut a veteri voce GermaniLuppiam fluvium, in Comitatu Marchie, & in confinio ca Hanfa, hoc eft, Affemblee, aut a nomine Teutonico Diacefis Monafterienfis. 5.leucis Germanicis diftat a Mo- Hanfa, hoc est, immunitas; quia illę urbes multis prinasterio in auftrum Arensbergam versùs, in dominio Ele-vilegiis gaudebant. Porrò in quatuor provincias diftinEloris Brandeburgici. Dicitur etiam Hamma a quibufguuntur, Lubecenfem fcilicet, Colonienfem, Brunfvicen dam; estque urbs Hanzeatica.]

[Hamum, feu Hametum, Ham, urbecula Gallia permunita, in Picardia provincia, in Veromanduis, ad Somonam fluvium, media ferè inter Peronam ad Boream & Noviodunum ad austrum, 4. leucis a QuinQuintinopoli.]

(Hannebontum, Hennebont, oppidum Galliæ, in Britannip minori, aliàs permunitum, ad Blabiam fluvium, 4. leucis ab ora Oceani Aquitanici, & 3. a Blabia oppido in Boream.]

Hannonia, Henault vel Hainault Gallis, Henegovy Script Bal. Germanis, regio & Comitatus Belgii, quam Scaldis fluvius interluit; olim Saltus Carbonarius; inter Artefiam ad occafum & Brabantiam ad ortum, ac inter Campaniam partemque Picardiæ ad auftrum, & Flandriam ad Boream, ab Hania fluvio nomen habens. De ea libro 4, Itinerarii.

Hannoniæ tetigi fines, ubi Gallica lingua
Principium capit.

[Hannonia, le Hainault Gallis, Hannonia Hifpanis & Italis, provincia eft ampla Belgii, quam Scaldis fluvius alluit ex parte, & Henius amnis bifariam fecat. Terminatur ab oriente partim Comitatu Namurcenfi & partim Brabantia, a feptentrione Flandria, ab occidente partim Flandria & partim Artefia, à meridie autem Picardia; fubestque ex parte Regi Francia, & ex parte Regi Hifpanię. Eus primaria

est Montes.

Vrbes Hannoniæ:

Auguianum,Anguien, fub dominio Hispanorum.
Athum, Ath, fub dominio Erancorum.
Avenna, Avefnes, Francorum.
Binchium, Binche, Francorum,
Bochanium, Bouchain, Hifpanorum.
Condatum,Conde, Hifpanorum.
Landrecium, Landrecies,Francorum.

Mariaburgum,Mariembourg, Francorum,
Malobodium, Maubeuge, Hifpanorum,
Montes, Mons, Hifpanorum.
Philippovilla,Philippeville, Francorum.
Quercetum, le Quefnoy,Francorum.
Valentiane, Valenciennes, Hifpanorum. ]

[ Hannovera, Hannover, urbs Germanię, in Ducatu Brunfvicenfi, egregiè munita, ad Leinum fluvium, & Ducum fedes, 3. lcucis infra Hildefium in Boream Novostadium versùs, & 6. a Brunfvico in occafum. Eius Princeps, qui Catholicus est & ex

fem, & Gadanenfem; habentque fibi fociatas urbes fexaginta quatuor, nimirum Vandalicas fex, Pomeranicas feptem, Borufficas fex, Livonicas tres, Saxonicas tredecim, Westphalicas decem, Clivicas feu Marchicas fex, Tranfifalanas tres, Gueldricas feptem, Frificas tres. Lubeca, Lubeck, caput eft totius Anzeatici faderis. Habet autem iunctas fibi civitates Vandalicas quinque,Hamburgum nempe, depeni Ruftochium,Wifmariam, Stralfundam, & Luneburgum, ac pręterea Pomeranicas, Stetinum, Anclamum, Golnoviam, Gripf valdiam, Colbergam, Stargardam, & Stolpam. Colonia Agrippina, Cologne, quæ anno 1481. Haneaticarum urbium numerum auxit, primaria est secundæ regionis civitas ; haberque fibi fociatas urbes Clivenfes & Marchicas, Vefaliam, Duisburgum, Emericum, Vvarburgum, Vnnam, Hammam ; tum_ Westphalicas, Monasterium, Ofnaburgum, Tremo→ niam, Sufatum, Herfordiam, Paderborniam, Lemgoriam, Bilefeldiam, Lippiam, & Cosfeldiam; tum Gueldricas, Noviomagum, Zutphaniam, Ruremun¬ dam, Arenacum, Venloam, Elburgum, Hardervicum; & Tranfifalanas, Daventriam, Campos, Zuvollam; ac denique Frificas, Groningam, Bolfver diam & Staveram. Brunfvicum, Brunfvvick, maria tertiæ provincie Hanzeaticę civitas, habet fub fe urbes Saxonicas, Magdeburgum, Goslariam, Embecam, Gottingam, Hildeshemium, Hannoveram, Vlam, Buxtehudam, Stadum, Bremam, Hammelam,

pri

Mindam. Gedanum, Dantzick, primaria Pruffie civitas, habet fub fe Regiomontem, Colmariam, Torunium, Elbingam, Prunshergam; Livonicas quoque urbes, Rigam, Dorpatum, & Revaliam. Est & in Norvegia Berga, Bergues, iuris Hanzeatici.)

[Haoax, Haoax, fluvius Africę, oritur è vastis montibus in Abalfinia, in confinio provinciarum Xaoę

Oge; auctufqur undis alterius fluminis difti Machi, orientem versus excurrit in regnum Adel, quod vulgò à Lufitanis appellatur regnum Zeila, cuius metropolim, dictam Auca Guriele, præterlabitur. Dicitur hic aquarum mole nihilo minor effe Nilo, et 600. millia paffuum curfus fuo conficit; et quod Egypt is Nilus, id ipfum regno Adclis preftat fluvius Haoax, tefte Ifaaco Voffio.)

Haphnia, Copenhagen, urbs, Silandiæ primaria, Daniæ regia, & academia, à Varburgo, urbe eiufdem infulæ,15. leuc. Elfenorum urbem emporium eiufdem in ora versùs, {Haph

Cc 1

(Hapnia urbs eft Selandia infule & Danie regni primaria. Diftat 9. leucis à Varingburgo in Boream Elfenorum versus; fuituque obfeffa per aliquot menfes à Rege Suecia bifce pofterioribus annis, irrito tamen conatu. Dicitur etiam Hafnia. Vide ibi. 1

(Hapfelia, Hapfel, urbs Livonia, in Estonia provincia Vickostandia regiuncula, ad finum parvum cognominem in ora maris Baltici. Fuit antea epifcopalis fub Aichiepifcopo Rigenfi. 2. leucis Suecicis distat à Lebalio in Boream, &11. a Revalia in occafum ; fubeftque Regi Suecia.]

id nominis fortitus à curru Amphiarai co loci, excuffo Amphiarao, inani delato. Alius cjufdem nominis fut in Attica, ubi Adraftus curru confracto opera Arionis fervatus eft. Vnde, euntibus ex eo loco obfervantibus fulgur, ut eo vifo facra Delphos mitterent, ortum eft adagium, Vbi per Harma fulgur, de iis quæ ferò & admodum rarò eveniunt. Auctor eft Strabo libro 9.

(Harmatis, urbs Asię,in Iberia,quę & Armactica die ta, ft nunc Cori, ex pręcipuis totius Georgia,tefte Sanfone. ]

Harmatus, oppidum Troadis, in Æolidis confinio, Thue. in ora, contra Methymnam urbem Lesbi. Populi Har

[Harburgum, Harbourg, oppidum Germaniæ, in Dutatu Luneburgenfi, ad Albim fluvium, 2. leucis ab Ham-matopolita Plinio, burgo in auftrum,&6, a Luneburgo in occafum •)

[Harcurtium, Harcourt, oppidulum Galliæ, cum cafro, in Normannia provincia & in Ebroicenfi tractu, vix 5.leucis ab Ebroico in Circium,& 2. à Bellomontio in Boream. Hinc dicti Principes Lotharingi & Comes bello perce lebris hifce ultimis temporibus. ]

Hardebones, Hardervvych, oppidum Germaniæ inTab. ferioris, in Geldria, & ora finus Flevi, inter Arenacum Pout & Campenam 5. leuc.

(Harderpicum, Hardervvick, urbs munita Belgii, in Gueldria Batavica,& in Veluvia tractu, cum portu fatis commodo ad interiorem finum maris Aurini,& Anzeatica, cum academia 7. leucis distat ab Vitraiecto in Caciam, & 6. a Daventria in occafum. A quibufdam dicitur Hardebones. Vide ibi.)

(Harflevium,Harfleur,oppidum Galliæ,in Normannia provincia & in Caletenfitratu, at Sequan estuarium. 3. leucis diftat ab Honfle vio iu Boream, & viX 2. A Portu Gratia in ortum .

[Harfordia, Harford, urbs Anglię, ad Leam amnem, 15.milliaribus a Londino in Boream Cantabrigiam versus. Ab ea regio adiacens dicitur Harfordienfis Comitatus, Hartfordshire, inter Cantabrigienfem Comitatum ad Boream & MidleJexiam Comitatum ad austrum. Ergi Hariftallium,Herftel, oppidum feu pagus Germaniæ, in Haffiæ & Thuringiæ confinio.

[ocr errors]

(Hariftallium, feu Heristellium, locus celebris in hiftoria Caroli Magni, auctoribus Eginarto, Reginone, & Aincino, qui eum ad Wiferam amnem defcribunt. Hodie adbuc locus Herstel fupereft ad Weferam feu Vifurgim. Aliud Heriflallium eft apud fcriptores eiufdem CaroliMagni in ripa Mofa fluminis, non procul a Leodio. Hic bodie pagus eft qui nomen quoque retinet.]

Harlemum, Haerlem, urbs Batavorum, in HollanScrip dia, epifcopalis fub Archicpifcopo Traiectenfi, inde 9.Belg leuc. in Bor. ab Amftelodamo 3. à Lugduno 8. in ore tum, maxima urbs. De qua libro 4. Itinerarii: Noct iterum pulfa, Harlemum contendimus; illic, &c. [Harlemum, Harlem, urbs est munita Belgii, in Hollandia Boreali, ad amnem Sparam, ubi ars Typographica putatur excogitata. Capta fuit & miferè devastata ab Hifpanis primo bello Belgico, nunc autem fubeft Republiça provinciarum unitarum. Diftat 5. leucis a Lugduno Batavorum in Boream, 3. ab Amstelodamo in occafum, 1. ab ora maris Germanici, &9. ab Vltraiecto in Circium. Ab ea lacus adiacens dicitur Haerelmerzee, Jeu lacus Harlemi.]

Tab.

[Harlepolium, Hartlepoole, oppidum Angliæ Borealis, in or a littorali Diœcefis Dunelmenfis, 10. milliaribus Anglicis a Dunelmo in Eurum,& 5. a confinio Eboracenfis provincia in Boream.]

Harlingi, Harlingen, oppidum Frifiæ occidentaPet lis, in ora littorali, à Levvardia urbe 3. le uc. in oc

[merged small][merged small][ocr errors]

cafum.

(Harlingi, feu,& meliùs,Harilinga, urbs est Belgii & Frifia occidentalis, post Leovardiam primaria,munita,& expugnatu difficilis, quia circumpofita regio inundari po¬ teft, Gaudet portu fatis capaci in ora maris Auftrini, & fub dominio provinciarum unitarum Belgii. Harma, five Horma, Ramas, tefte Tudelenfi, oppidum Palæftinæ, in Tribu Iuda.

Harma,vicus erat Bootiæ,in finibus Tanagræorum,

[ocr errors]

|

Harpadium, Arpaia,oppidum Hirpinorum,in Campaniæ confinio, ubi Furce Caudinæ, (vide Hirpinum) Ab Avella 4-mill. paff. intra montes.

Harpagia five Harpagium,locus Myfiæ,in Afia,apud Thuc. Cyzicum urbem, Pario propior, ubi Ganymedem à lo- Strab. ve raptum Poetæ fabulantur: fic à rapina dictus.

Harpafa, urbs Cariæ, ad Harpafum fluvium, apud Prienen & Mæandrum, epifcopalis fub Archiepifcopo Stauropolitano. Non procul cautes ingens,digito mobilis, immobilis verò toto corpore, tefte Plinio libro 2. cap. 96

Plin.

Live

Harpinnates, fluvius Peloponnefi, per Elidem flués, Pauso & Harpinnum oppidum a lluens.

Harpis. Licofiomo, tefte Nigro, oppidum Myfię,infe- Prol. rioris, ad Lycoftomum Iftri oftium.

Harponium, oppidum Lucanie, apud Vicenumum. D.od. Vide Arp onium; fcribitur enim cũ & fine afpiratione.

(Harria, Harrie feu Harnland, provincia Livonia, n Eftonia, in ora littorali finus Finnici, ubi Revalia, Revel, totius Eftonia caput, fuh dominio Suecorum.)

(Hartzeroda, Harezerode, caftrum Germania, in Saxonia fuperiori & in Principatu Anhaltino, ad Selkam amnem, 12. mill. paff. à Northufia in Caciam Magdeburgum versùs, ubi fedes unius ex quinque Principibus Anhaltinis.

Harudes, populi Gallie Tranfihenani,Sequanis fini Caf. timi, quorum urbs Coftentzà Coenali putatur.cùm Có, ftantia fit in Sueuia, à Sequanis longè distans.

[Harvicum, Harvich,oppidum est munitum Angliæ, cum portu percapaci, in Effexia provincia, in ora Oceani Germanici, ubi Stura fluvius in eum fe exonerat, prope confinia Suffolcię.)

Hasbania, Haspengavy, regio Brabantię, fub ditione Sieg, Leodienfi: cuius caput eft Fanum S. Trudonis, oppidum, S.Truyen.

(Hafpata, Hasbat, proaincia regni Fezze, in Africa, magis in Boream tendeus versùs fretum Herculeum, ubi urbes Tingis, Cepta,& Arz lla'.

(Hafcora,quæ & Efcura, Halcora, provincia eft regm Marochii, inter provincias Ducalam ad Boream,Marochiam ad meridiem, & Tedlefam ad ortum. Eius urbs præcipua Elmadina dicitur.]

(Hafpahamum, feu Afpahamum, Hifpaham feu Haf paham, urbs Afia, Perfię nunc præcipua, ampliffima & fplendida, cum fuperbiffimo palatio regio & tribus amplis Juburbiis, in provincia Hyerach dicta. Ibi commoratur Perfarum Rex; crefcitque in dies. Sunt qui credant diEtam fuiffe Hecatampilon antiquitus; eftque ferè media inter Tabrifium ad Boream & Armuzium ad austrum.

Haffi, feu Baffi, ut alii legunt, populi Belgii, quo- rlin. rum oppidum la Baffee dicitur, in Artefia, in Flandriæconfinio, ab Arrebatenti urbe 8. leucis in Boream, à Bethunia 3. in ortum.

ubi

[Haffi, feu Baffi, quibusdam funt populi Belgii, nunc oppidum la Baffee, in Flandrię Comitatn et in confinio Artefiç, alias munitum; 5. leucis ab Atrebaro in Boream, fub dominio Regis Francię pace ab Aquifgranum fancita.)

[Hafia, Haffen, Germanis, la Heffe Gallis, provincia eft Germanię, in Circulo Rheni, inter Weteraviam ad occafum et Weftphaliam ad Septentrionem,

Fran

« AnteriorContinuar »