tam effrenate et infrunite, tam impudenter et audacter, contra cæteras partes Ecclesiæ Dei quietas inter se et pacificas et tranquillas exsurgit? ubi tale monstrum et prodigium, jamdudum a fidelium auribus arcendum, sedet et disputat et congerit tot mendacia erroris, tot convicia contra fidem veritatis; et nulla pastorum Ecclesiæ vigilantia vel corrigitur a talibus vel expellitur. Denique ut manifeste agnoscamus, non eum de antiquiori aliqua hæresi dixisse, quod solius gratiæ fuerit prædicatrix: non posuit hanc hæresim ante Pelagianam, sed postea, id est, a temporibus sancti Augustini, usque nunc. Nec potest inveniri toto hoc tempore, quod fuit inter illum et nos, aliquam talem hæresim in Ecclesia extitisse; nisi quod vel ipsum, ut jam diximus, beatum Augustinum, vel nos, qui eum sequimur, istius erroris accusat. Tertiam hæresim ponit " prædestinationibus necessitates et vim inferentem." Cujus, ut sibi videtur, auctorem non tacet, vocans eam Gottescalcanam, a quodam videlicet miserrimo et infelicissimo monacho, jamdudum illic (nescimus quo ordine) damnato, et annis jam plurimis carcerali ergastulo retruso, nomine Gottescalco: quasi aliquid tam grande, et periculosum contra fidem Catholicam dicere præsumpsit, ut necessario synodali judicio, tali ac tanta damnatione plecteretur. Profecto dignum fuerat, juxta antiquum Ecclesiæ morem, ut tantus error, propter cautelæ studium, ne eo plures inficerentur, cæteris Ecclesiis in diversis regni partibus constitutis, etsi non in initio quando tantum malum est deprehensum, vel in fine quando tanta est severitate damnatum; saltem postea per literas synodicas et ecclesiasticas ad omnium fratrum et coepiscoporum notitiam perferretur. Quod si more, ut diximus, ecclesiastico semper a patribus observato factum fuisset: melius nunc sciremus, et paratiores essemus ad redarguenda et convincenda quæ iste eum docuisse proponit; "dicens eum prædestinationibus necessitates et vim inferentem." Quod ergo de prædestinationibus, velut pluraliter dictis, eum accusat: manifestum est, sicut jam in multis superius demonstravimus, quod non ei tantum displiceat hujus no minis, id est, prædestinationis, pluralis numerus, quantum ipsius prædestinationis vere pluralis, id est, duplex effectus: tam videlicet, ut frequenter diximus, et ex Scripturis sanctis ostendimus, in præparatione electorum ad vitam, quam in præordinatione reproborum ad pœnam. Quod ut iste contra fidem Ecclesiæ denegaret, tantum et tam lacunosum laborem assumpsit, ut novis argumentationibus nobis persuadere conetur, prædestinationem esse substantiam Dei, imo ipsum Deum esse prædestinationem, et ideo pluraliter de ea non debere sentiri: videlicet, ut in parte tantum electorum sentienda sit prædestinatio; in parte autem reproborum minime. Et ex hac occasione, ut justam reproborum prædestinationem ad supplicium æternum evacuet, in tantam prorupit audaciam, ut apertissime contra fidem et veritatem Scripturarum asserere conaretur; quod sicut peccatum non est a Deo, ita et ejus supplicium, id est, omnis miseria et mors, quæ peccantem hominem consecuta est, non sit a Deo. Cum manifeste a Deo, juste damnante et judicante, et miseria laborum et sudorum peccanti homini inflicta sit, et ipsa laborum omnium extrema mors, dicente Domino ad eum de miseriis vitæ laboriosa "Maledicta terra in opere tuo, in laboribus comedes ex ea, spinas et tribulos germinabit tibi, et comedes herbas terræ. In sudore vultus tui vesceris pane." Ubi statim de extrema mortis pœna subjunxit: "donec revertaris in terram de qua sumptus es; quia pulvis es, et in pulverem reverteris." Sed et mulieri, quæ ante virum suum peccavit, ipsius peccati pœnam propriam, præter eam quæ ei cum viro communis est, confestim irrogando ait. "Multiplicabo ærumnas tuas et conceptus tuos, in dolore paries filios," &c. Negando itaque in parte reproborum justam divini judicii prædestinationem, ad hoc devolutus est, ut etiam omnes humanas miserias et ipsam mortem a Deo non esse, id est, ad Dei judicium non pertinere assereret. Ubi si quæratur ab eo, unde sit mors et miseria, si a Deo non est; quid aliud restat, nisi ut contra omnem veritatem respondeat, aut a nullo esse, Gen. cap. 3. ver. 17, 18, 19. d Ibid. ver. 16. aut a Diabolo esse? cum a nullo ea esse dicere insanissimum sit: Diabolus autem causas peccandi tantummodo suaserit; ultionem vero peccati non ipse, sed justus judex intulerit. Quod autem dicit, " præfatum Gottescalcum prædestinationibus necessitates et vim inferentem:" si ita hoc dicit, quasi illa prædestinatio reproborum ad interitum, alicui eorum vim et necessitatem imponat ad malum, id est, ut inevitabiliter mali sint, et omnino aliud esse non possint; hoc omnino alienum est a fide Catholica: quia omnipotens Deus, qui neminem vult esse malum, majus absurdum et impium est, ut dicatur, quod aliquem cogat et compellat esse malum: et de quo scriptum est, "Justuse Dominus justitias dilexit," aliquem compellat esse injustum. Sed hoc agitur nunc in omnibus reprobis de peccatis eorum, et supplicio extremo, quod actum est in primo homine peccante judicio primo: ut sicut ille nulla Dei impulsione, vel compulsione, aut prædestinatione compulsus est ad peccandum, sed sua tantum sponte peccavit; judicium tamen et damnationem ipsius peccati nolens invitusque suscepit, quod fuit supplicium hominis primum: ita et omnis reproborum multitudo, quæ ex illa damnatione descendit, non Dei prædestinatione compellitur ad peccandum, cum Deus nulla peccata prædestinaverit. Sed tamen ipsius divinæ prædestinationis justo et æterno judicio compellitur ad luendum supplicium; recipiens a Deo vim et necessitatem justæ damnationis, quæ nullam habuit vim aut necessitatem perpetrandæ iniquitatis. Neque enim illi, qui a sinistris stabunt in judicio, et puniendi sunt igne æterno, volentes suscipient tale supplicium: sed utique nolentes et inviti, et inremediabiliter dolentes, ac trementes, divinæ majestatis nutu et angelico ministerio illuc præcipitabuntur. Sicut Dominus aperte in evangelio dicit: "Sic erit in consummatione seculi; exibunt angeli, et separabunt malos de medio justorum, et mittent eos in caminum ignis, illic erit fletus et stridor dentium." Istis namque messoribus et ministris angelis, e Psal. 11. ver. 7. Matt. cap. 13. ver. 49, 50. quando venerit messio, id est, seculi consummatio, ab ipso judice dicetur: "Colligites zizania, et alligate ea in fasciculos ad comburendum; triticum autem congregate in horreum meum." Ecce qualem vim et necessitatem divinæ prædestinationis erga reprobos Ecclesia Dei juxta evangelicam veritatem credit, id est, vim et necessitatem judicii; non vim et necessitatem peccati. Qui autem vim et necessitatem peccandi Deum intulisse homini vel inferre dicit, manifeste horribiliter in Deum blasphemat, quem ad peccata compellendo utique auctorem peccati esse confirmat. Hoc igitur modo nos, secundum veritatem Dei, de reproborum prædestinatione sentimus: fideliter eum confitentes, non peccati eorum, sed justi supplicii auctorem. Et ideo quod iste delirat, quasi hujus prædestinationis prædicatio, necessitatis ad peccandum sit irrogatio; quam sit calumniosum et vanum, putamus quod ex his quæ dicta sunt omnibus clareat. Postquam autem "dixit nullam1 naturam perire posse," statim qui hæc omnia dixerit ostendens subjunxit, " nec liberam voluntatem hominem perdidisse, id est, naturam suam." Videlicet quasi illa falsa et fallaci argumentatione sua qua ait, nullam naturam posse perire, hoc nobis probaverit, quod homo peccando liberam voluntatem non amiserit; eo quod, secundum istum, libera voluntas ejus, ipsa sit natura ejus. Nos autem juxta fidei Catholicæ veritatem, dicimus quod natura illius primi hominis a bono creatore ex toto bona et bona voluntate prædita condita sit: (hoc est enim, quia "creaviti Deus hominem rectum," sicut scriptura dicit) ita tamen ut non tantum naturali bono esset in eo voluntas bona et libera; sed ut vere in eo quod conditus fuerat stare posset, divinæ gratiæ indigeret, et adjuvaretur auxilio. Unde illa vox ex persona ejus intelligitur in Psalmo dicens: "Ego autem dixi in abundantia mea, non movebor in æternum." Ubi statim de casu suo subjungit, et dolens dicit ad Deum: "Avertisti faciem tuam a me, et factus sum conturbatus." Quod enim in Matt. cap. 13. ver. 30. i Eccles. cap. 7. ver. 30. h Cap. IV. sec. 3. abundantia erat, et bonæ voluntatis et beatæ libertatis, ante peccatum ex Deo illi erat: cui et dicit; "Domine, in voluntate tua præstitisti decori meo virtutem." Quod autem avertente Deo faciem suam ab illo, nec eum vultu. suo illuminante factus est conturbatus; meritum ac pœna peccati fuit. Iste autem, qui absque isto divinæ gratiæ adjumento in tantum in eo solum naturæ bonum prædicat, ut liberam voluntatem nec peccando illum amisisse contendat, ita ut etiam ipsam liberam voluntatem naturam ejus esse dicat: manifeste Pelagiano errore involvitur: asserens hominem sola natura et ante peccatum liberam voluntatem habuisse, et post peccatum eandem liberam voluntatem eum non amisisse et ipsam liberam voluntatem naturam ejus esse. Cum profecto non fuerit libera, nisi quandiu Deo pie subdita permansit bona: ubi autem Deum contemnendo, et mandatum ejus superbe transgrediendo peccavit, statim facta sit sub jugo peccati. Quia, sicut ipse Dominus dicit; "Omnis' qui facit peccatum, servus est peccati." Et itaque ante erat libera ad bonum: post illam miserabilem ruinam, per se ipsam non potuit esse libera, nisi ad malum. De quo profundissimo damnationis malo nullatenus valet assurgere ad libertatem bonæ voluntatis, nisi illo liberante qui ait: "Sim vos filius liberaverit, tunc vos vere liberi eritis." Iste autem, qui propterea eum putat non amisisse peccando liberam voluntatem, quia cum ipsa bona et libera voluntate est conditus, et ideo naturaliter ei inerat ipse bonæ voluntatis affectus; scire debet, quod ideo condidit omnipotens Deus omnem rationalem creaturam, et hominum scilicet, et angelorum, bona et recta voluntate præditam, ut quamdiu servaret suum ordinem pie Deo subdita, et gratia ejus adjuta, permaneret in ea dignitas sua, id est, et naturæ bonum et gratiæ donum. Si autem contra creatorem superbiendo, et de se potius præsumendo, desereret ordinem subjectionis et obedientiæ suæ; continuo ipsius conditoris justo judicio, et dono gratiæ Joh. cap. 8. ver. 34. m Ibid. ver. 36. |