EPISTOLA XIX. CLAUDII SCOTI PRESBYTEri, ad justuUM ABBATEM. Ex præfatione commentariorum in Matthæum. ANNO octingentesimo decimo quinto incarnationis Salvatoris Jesu Christi, postquam pius ac mitissimus princeps, S. Ecclesiæ Catholicæ filius Ludovicus, anno secundo imperii sui, cœlesti fultus auxilio, adversus barbaras nationes movisset exercitum; atque abeunte et discedente tua paternitate ex palatio jam dicti principis ad charum dilectumque tibi semper tui monasterii portum: injunxisti mihi, ut aliquod dignum memoriæ opusculum in expositione evangelii ad legendum dirigerem fratribus monasterii vestri, &c. Ad quoscunque vero sive per hoc sive per aliud quodcumque opusculum notitia nominis mei pervenerit; intercessionem peccatorum meorum supplex ab omnibus exquiro: subnixa prece deposcens, ut ita a misericordissimo Domino nostro flagitetis, ut omnibus delictis meis atque peccatis (omnibus opitulantibus vobis) consuetudinaria clementia et copiosa bonitate deletis, etsi non ad idem præmium, saltem ad eundem vos portum quietis videat pervenire. RECENSIO. De eo Bostonus Buriensis, in scriptorum catalogo. "Claudius monachus, et discipulus sancti Bedæ secundum quosdam, floruit circa annum Christi 815. et scripsit ex opusculis Origenis, Hieronymi, Ambrosii, Hilarii, Augustini, Rufini, a A. C. 815. e forsan Bs. b forsan submissa. d velit conjicit doctiss. Bedellus. Johannis, Fulgentii, Leonis, Maximi, Gregorii et Bedæ; super Evangelium Matthæi lib. 3." Eum annum, et istos authores, in commentariorum horum præfatione author ipse commemorat: cujus ea tantum pars hic est adscripta, quam ad finem historiæ anni 815. in tomi noni appendice, ex Vallicellana urbis Romanæ bibliotheca, attexuit Cæsar Baronius. Nos vero integrum hoc opus cum alibi vidimus, tum Cantabrigiæ, in collegii Benedictini et aulæ Pembrochianæ bibliothecis. EPISTOLA XX. EJUSDEM CLAUDII, AD DRUCTERANNUM ABBATEM. PRÆFATIO COMMENTARIORUM IN EPISTOLAM AD GALATAS. Domino piisimo, et in Christo summo mihi honore singulariter excolendo, Druc teranno abbati, Claudius peccator. TRES, ni fallor, et eo amplius jam pertranseunt tempore anni, quod me adhuc in Alverni cespitis arvo, in palatio pii principis Domini Ludovici (tunc regis, modo imperatoris) detentum socordia sensus mei, tua fervida dilectione adorsus es excitare, ut aliquem fructuosum laborem in epistolis magistri Gentium adsumerem apostoli Pauli. Sed quia laboribus et turbinibus mundi depressus, hactenus parere jussioni tuæ nequivi; modo, largiente Deo, in isto quadragesimæ tempore epistolam beati jam dicti apostoli Pauli ad Galatas, ex tractatibus beatorum Augustini et Hieronymi patrum, permixtis procuravi ordinare sententiis. In quibus tractatibus cum ad congruentem expositionem multa deesse cernerem, verti me ad alios libros præfati jam patris Augustini; et exinde eam, quæ in illis deerat tractatibus, explere studui expositionem. Nonnulla etiam, ut mihi visum est, infra illorum locutionem, mea studui conjungere verba; quæ utramque expositionem absque scissione conjungerent; et legentis exercerent sensum, et fastidium facerent evitare. Hanc interim, quasi manubias quasdam, tuæ ovans dirigere studeo sanctitati: ut quoties eam manu tenueris et legeris, mei memor esse digneris; et in unum conjungat immensa ubique præsens Christi charitas, quos spatia terrarum dissociant. De cæteris vero epistolis, jam multa in manibus nostris tenentur excerpta: ad quas (si Dominus voluerit, et vitam atque salutem concesserit, orantibus vobis pro nobis) ad expositionem illarum quantocius potuero, accedere procurabo. Pius et misericors Deus, eta reverendam mihi beatitudinem tuam, ad profectum et ornatum Ecclesiæ suæ, et annis multiplicare dignetur, et meritis. Vale in Domino, vir Dei; et memento mei. RECENSIO. Habentur Claudii in epistolas Pauli commentarii in bibliotheca Cœnobii Cassinensis (ex dono Theobaldi abbatis, ut ex chronico Cassinensi Leonis Ostiensis, libro secundo capite quinquagesimo tertio intelligitur) et S. Germani in urbe Antissiodoro; unde enarrationem epistolæ ad Galatas, cui hæc præfixa est præfatio, descripsit Petrus Pesseliærus, et Parisiis anno 1542. in lucem emisit. Ejusdem in libros Mosis, Judicum et Ruth commentarii (quorum meminit Trithemius) an alicubi adhuc extent, nescio: ex libris in Leviticum, has tantum sententias citatas invenio. "Sicut qui sanus fere totus, pro parte aliqua leprosus, remove. tur a tabernaculo ut immundus: sic qui legis præcepta transgreditur ex aliqua parte, nihil ex custodia mandati juvatur alterius ; quia transgressor unius reus est omnium." Item: "Christus in cruce carnem suam fecit nobis esibilem. Nisi enim fuisset crucifixus, sacrificium corporis ejus minime comederetur. Comeditur autem nunc in memoria Dominicæ passionis. Crucem tamen præveniens, in cœna apostolorum seipsum immolavit, qui post resurrectionem in cœli tabernaculum suum sanguinem introduxit, portans cicatrices passionum." a Et delend. vult episc. Kilmorensis Claudius super Leviticum, lib. 2. cap. 4. tit. de lepra corporis aut cutis. citat. ad marginem Hesychii in Leviticum, MS. in bibliotheca regia. EPISTOLA XXI. GILDÆa, AD RABANUM MONACHUM. PRÆfatio in librUM DE COMPUTO. Dilecto fratri Rabano monacho, Gildas peccator in Christo salutem. LEGIMUS Scriptum in Proverbiis; "meliorem sapientiam cunctis pretiosissimis : et omne desiderabile ei non potest comparari." Ideoque, frater dilectissime, gratias ago Deo, qui tibi ejus amorem inspiravit, cujus possessio mundi divitias contemnit; teque reddit suo fulgore decoratum, et proximis tuis profectuosum. Petebas ergo ut quibusdam de computo propositionibus, earumque minus perfectis responsionibus, quas mihi protuleras nescio a quibus confectas, stylum adhiberem; easque tibi lucidiores redderem. Feci quantum potui, sed non eo ordine quo ibi positas repperi; quia confusa series vim cognosscendi abstulit, et tædium lectionis invexit. Pleraque ergo quæ mihi magis necessaria videbantur addidi; et ordinem in ipsis rebus disponere contendi. Inde quoque evenit, dum brevitati studerem, et tamen ipsarum rerum veritatem patefacere vellem; quod unius libri quantitatem devitare non possem. Composui quidem ex numero et temporum articulis quendam dialogum, et nomini tuo ipsum dicavi. In quo quæ necessaria mihi videbantur interrogandic, discipuli nomine, et quæ respondendi magistri vocabulo prænotavi; et non hæc tantummodo propriis rationibus, sed etiam ex antiquorum dictis, et sanctorum patrum sententiis, enotare curavi. Ideo, frater charissime, a A. C. 820. c Forsan interroganda et respondenda. denodare conjicit doctiss. episc. Kilmor Proverb. cap. 8. ver. 11. |