sitio de nostra persona signat de ma de meo primogenit à XXIV dies de janier del any de la Nativ. de nostre senior M.CCCC.XVI. A primogenit.

XXXIII.

Constitutio Alphonsi V Regis Aragonum circa assistentiam omnium Prælatorum sibi subditorum concilio Constantiensi. 1416.

Ex arch. reg. Barch. perg. 62. Alph. IV.

Pág. 69.

In nomine sancte et individue Trinitatis et totius curie Superiorum cunctis presentium serie innotescat, quod die mercurii hora terciarum vel quasi que fuit quintadecima mensis aprilis anno à nativitate Domini MCCCCXVI, in presencia mei notarii infrascripti et testium infrascriptorum ad hec specialiter vocatorum et rogatorum constitutus personaliter honorabilis et providus vir dominus Joannes Senan, Canonicus et Sacrista Ecclesie Sedis Ilerdensis, subcollector quorumcumque jurium et reddituum camere Apostolice pertinencium et pertinere debencium in episcopatu Ilerdense pro multum honorabili et provido viro Domino Georgio Dornos, consiliario Domini Regis, Archidiacono majori Elenensis, utriusque juris doctore, collectore jurium camere Apostolice per Serenissimum Dominum Regem electo et diputato in episcopatu Ilerdensi et in aliis episcopatibus, idemque honorabilis Johannes Senan, subcollector qui supra constitutus personaliter ante presenciam multum honorabilium virorum Johan nis de Castellis, utriusque juris doctoris Canonici ac Dechani Ecclesie Sedis Ilerdensis, Francisci de Alpicato, Precentoris ejusdem Sedis, Narcisii de Sancto Dionisio, legum doctoris, Canonici et Archidiaconi Rippacurcie, Berengarii Lascuarre, Canonici dicte Sedis, Salvatoris de Aquis, decretorum doctoris ac Vicarii in spiritualibus et temporalibus Ilerdensis Ecclesie ac Reverendissimi in Cristo Patris Domini Ilerdensis Episcopi, in remotis agentis Procuratoris, Johannis de Alfagerino, Martini de Buxo, Hugonis de Urries, licenciati in decretis, Baltasaris Buzot, Johannis Verdeguer, in decretis licentiati et Alphonsi de Borja, utriusque juris eximii profesoris, Canonicorum prefacte Sedis Ilerdensis convocatorum et congregatorum in domo Capituli dicte Sedis ubi alias Capitulum ejusdem Sedis solitum est congregari, presentavit eisdem honorabilis Johanni de Castellis et ceteris aliis Dominis de Capitulo predicte Ecclesie Ilerdensis quandam patentem papiri literam Serenissimi Principis et Domini Alphonsi, Dei gratia Regis Aragonum nunc feliciter regnantis ejusque sigillo secreto in cera rubea impresso in dorso ipsius sigillatam ut primis videbatur aspectibus cujus tenor sequitur et est talis. Alphonsus Dei gratia Rex Aragonum, Sicilie, Valencie, Majoricarum, Sardinie et Corsice, Comes Barchinone, Dux Athenarum et Neopatrie ac Comes Rossilionis et Ceritanie reverendis, ve

nerabilibus in Christo patribus religiosis et dilectis nostris Patriarchis, Archiepiscopis, Episcopis, electis, Abbatibus, Prioribus, Decanis, Prepositis, Archidiaconis aliisque Ecclesiarum et monasteriorum Prelatis Metropolitanarum, Cathedralium ac Collegiatarum Ecclesiarum Capitulis et quorumlibet monasteriorum, Conventibus, studiorum generalium, Universitatibus ceterisque personis ecclesiasticis necnon egregiis atque nobilibus, Ducibus, Comitibus, Marchionibus, vicecomitibus et aliis Principibus intra nostri dominium constitutis salutem et ovili sub uno pacem Ecclesie contemplari. Quia in concordia inter Serenissimum Regem Romanorum congregacionis Constancie diversorumque Regum et Principum christianitatis ambaxiatores multosque Prelatos obedienciarum vocatorum olim Gregorii et olim Johannis ex una parte et Reges Illustrissimum Dominum Regem Patrem et Dominum nostrum recolende memorie nos ac principe seu eorum Ambaxiatores obediencie Domini Benedicti ex altera in et super factis unionis Sancte Matris Ecclesie et sedando inveterato jamque marcessibili scismate auxiliante Spiritus Sancti gràcia post multos labores inita facta pariter et firmata inter alia est provissum quod per dictos congregatos in Constancia tanquam majorem partem christianitati fiat vocatio ad concilium generale de omnibus illis obediencie dicti Domini Benedicti qui concilio generali interesse possunt et debent sub forma quam vobis novimus esse misam, ecce quod à dicta congregacione una cum salvis conductibus necessariis dicte vocatores litteras suscepimus quas cum ista vobis mittimus presentandas. Ideo vos et quemlibet vestrum per viscera missericordie Jesuchristi.requirimus et monemus et quo astrictius possumus, dicimus et ortamur, quatenus omni more dispendio resecato die dictis litteris assignata in dicta civitate Constancie compareatis pro causis in eisdem litteris expresatis tractandis, complendis et efficaciter exequendis. Absit enim in Christo Patres quod aliqua quam magis legitima ratio accessum vestrum differatis seu excusetis, cum ubi de tanta salute fidelium agitur animarum, vobis qui earum curam geritis non sit fas retrahere à laboribus quantumcumque gravis onere pedes vestros immo omni deposita somnolencia totis conatibus insudare, ne dicat vobis Christus non potuistis una hora vigilare mecum ipse quidem missericors, misserator et justus sui compaciens populi Christiani nunc vigilat et pro pace sue Ecclesie jam opere ut videtis que non cadunt in homine magna et mirabilia experitur circa que si segniter vos gesseritis in die illa tremenda de quibus cauculum (sic) magis exhiget rationis. Presentacio vero dictarum literarum fuit facta Barchinone die IV mensis presentis anno subscripto. Datam in Villa Agualate sexta die aprilis anno à Nativitate Domini MCCCCXVI.-Rex Alphonsus. Qua quidem littera regia sic ut premititur presentata etiam idem honorabilis Johannes Senam antedicto nomine presentavit eisdem honorabilis Johanni de Castellis et ceteris aliis Dominis de Capitulo llerdensi Ecclesie desuper nominatis quandam litteram congregationis Constancie in pergameno scriptam, sigillis quinque scilicet Reverendissimi in Christo Patris Domini Johannis Episcopi Ostiensis Sacrosancte Romane Ecclesie Cardinalis et Vicecancellarii et

=

....,

quatuor presidenciam quatuor nacionum in civitate Constancie existencium, impressis in cera rubea impressa in cera alba impendentibus in cordulis filorum rubei coloris communitam ut primis videbatur aspectibus, cujus littere tenor sequitur in hunc modum. Miseratione Divina Episcopi, Presbiteri et Diachoni Cardinales, Patriarche, Archiepiscopi, Episcopi, Prelati ac ceteri in Constancia Provincie Manguntinense in Christi nomine congregati reverendissimis, reverendis et venerabilibus qui in obediencia Domini Petri de Luna, Benedicli Pape tertio decimi sic in eadem appellati, Patriarche, Archiepiscopi, Episcopi, Abbates, Decani, Prepositi, Archidiaconi aliiqui Ecclesiarum et monaste riorum Prelati vocantur, necnon Metropolitanarum et Cathedralium ac Collegiatarum Ecclesiarum Capitulis et quorumlibet monasteriorum conventibus et studiorum generalium Universitatibus ceterisque personis ecclesiasticis, necnon spectabilibus ac nobilibus viris, Ducibus, Comitibus, Marchionibus et aliis Principibus per regna, terras et dominia illustris Principis Ferdinandi Dei gracia Aragonum et Cicilie, etc. Regis constitutis salutem et ecclesiasticam unionem feliciter intueri. Quamquam misericordie Domini neque mensuram ponere neque ejusdem tempora diffinire possimus, in dies attamen quos diligit casligans compertum habemus flagellat ut in temptacione proventum faciat et probatos ampliori retribucione prosequatur, ipso siquidem permittente à triginla octo annis et amplius populus ejusdem peculiaris qui Christiano nomine gloriamur, aflicti fuimus pestifero et execrabili scismate presenti, cujus occasione omnium pene bene vivendi modorum status confractus est, ut cessaret Angelus percuciens, Altissimum exoravimus et indefesse ad id sudores nostros et animos ablamus, propicietur populo suo missericors et misserator Dominus, deprecamur ut secundum altitudinem celi à terra corroboret missericordiam suam super timentes se; unde quamquam varios perpessi fuerimus pro pace Ecclesie consequenda labores et per anni circulum et ultra circa hoc vacaverimus, nondum venit dies Domini in qua pace frui obtabamus, verum apropinquat speramus in ejus auctore, quia arras ipsius reperimus. Nam Dominus qui Gregorius duodecimus in sua obediencia dicebatur, sua sponte cessit; sic et Dominus qui Johannes vicessimus tertius dicebatur, facere voluit atque fecit. Ut autem hoc idem faceret Dominus Petrus de Luna qui Benedictus terdecimus in sua obediencia nominatur, Legatos et Nuncios nostros ad prefatum Dominum Aragonensium Regem et ipsum cum Serenissimo Romanorum Rege venerabiles et reverendos Patres et doctissimos viros Archiepiscopum Turonensem et alios colegas destinaveramus; qui quidem Dominus admonitus, rogatus, exortatus et requisitus humiliter, abte, debite et juridice cessionem per ipsum jure divino pariter et humano ac alias multipliciter debitam facere noluit, sed hucusque distulit, atque differt in totius Ecclesie scandalum ac populi Christiani jacturam et anime sue detrimentum; quam quidem cessionem ut faceret per dictum Regem Aragonum fuit dictus Dominus Petrus requisitus pluries et per Principes et comunitates notabiles obediencie sue. Idcirco ut filii pii matri sue compacientes enitimur et quantum in nobis est nisi fecerimus pacem predictam obtinere et animos

TOMO XLVII,

38

virtuosorum virorum ad hoc allicere, quatenus in illo qui est verus Ecclesie sponsus congregati una simul matrem Ecclesiam divissam uniamus et indecencia quelibet que dicti scismatis occassione pullularunt, tollamus et de medio auferamus. Hinc Paternitates et Nobilitates ac circunspecciones vestras obsecramus per viscera missericordie Dei nostri, per aspersionem sui preciossimi sanguinis et per precium redempcionis nostre exoramus, requirimus et monemus, quatenus ob Dei reverenciam ad tractandum super infrascriptis una nobiscum veniatis, quoniam ad hoc vos et vestrum quemlibet per presentes convocamus ut infra tres menses inmediate sequentes presentationem Perpiniani aut Barchinone de presentibus faciendam concordatam in capitulis die terciadecima decembris proxime lapsi Narbone super materia unionis firmatis atque factis, de qua quidem presentacione certificabimini, in Constancia compareatis ob cisma sedandum, unionem Ecclesie procurandam, reformacionem etiam ipsius Ecclesie tam in capite quam in membris complendam et dejeccionem dicti Petri effectualiter faciendam et ad eleccionem unici Romani futuri Pontificis procedendum ac pro aliis causis et rationibus que ad generale concilium de jure pertinent et spectant. Per hoc enim populum quem Christus suo sanguine precioso adquisivit in unum ovile ad gloriam eternam consequendam abtaveritis ac debitum Deo et Ecclesie matri nostre reddideritis, eterneque retribucionis meritum consequi poteritis. In cujus rei testimonium presentes litteras per notarios Sedis Apostolice infrascriptos fieri et publicari mandavimus ac reverendissimi in Christo patris et domini Johannis, Episcopi Ostiensis Sancte Romane Ecclesie Cardinalis et vicecancellarii necnon quatuor presidencium quatuor nacionum in Constancia existencium sigillorum apensione muniri. Datum et actum Constancie in Ecclesia Catedrali dicti loci, in qua pro premissis eramus specialiter congregati, secundo nonas februarii anno à Nativitate Domini millessimo quadringentessimo sextodecimo indiccione nona ipsa Sede vacante. Et ego Hermanus Abver, inter decretorum doctores minimus, Sedisque Apostolice notarius quia predictis omnibus et singulis dum sic ut premititur agerentur et fierent, una cum dominis meis infrascriptis presens interfui, eaque sic fieri vidi et audivi; ideo presentes litteras per alium scriptas de mandato dictorum dominorum ex inde confecti et subscripti signoque et nomine meo solitis et consuetis signavi rogatus et requisitus in fidem et testimonium et singulorum premissorum. Et ego Johannes de Trembel, decretorum doctor, Sedis Apostolice notarius in omnibus predictis dum sic fierent et agerentur una cum dominis et collegiis meis et ad hoc rogatus me suscripsi, signoque meo manuali consueto signavi in testimonium omnium premissorum. Et ego Jacobus Rudini de Janua, Sancte Sedis Apostolice notarius premisa omnia dum ut premittitur agerentur et fierent, una cum aliis dominis et collegiis meis deputatis ipsisque omnibus interfui, eaque sic fieri vidi et audivi: ideoque signo meo consueto signavi et manu propria me subscripsi rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium premissorum.-Et ego Tomas Poltonense, etiam supra dicte Sedis Apostolice notarius Anglicus predicta de mandato dominorum predictorum subscripsi in fidem et testimo→

1

nium omnium premissorum. C. Ostiense, N. Italice, N. Gallicane, N. Germanice, N. Anglicane. Quibus littera regia et littera pergamenea ut prefertur presentatis, incontinenti idem honorabilis Johannes Senan nomine quo supra requisivit instantissime dictos honorabiles Decanum et procuratorem reverendissimi domini Episcopi Illerde et cetoros alios dominos de Capitulo, quatenus complerent contenta in dictis litteris juxta earum et cujusque ipsarum seriem et tenorem, necnon requisivit de premissis sibi seu dicto honorabili ejus principali publicum confici et dari instrumentum per me eundem notarium ad habendam memoriam in futurum. Et dicti honorabilis Decanus et procurator predicti domini Episcopi Illerdensis et ceteri alii domini de Capitulo pecierunt copiam de dicta littera regia eis tradi, protestando expresse quod non curreret eis tempus ad respondendum, quousque ipsam copiam habuerint, quam tradi voluerunt predicto honorabili Salvatori de Aquis procuratori qui supra per me dictum notarium presentibus venerabilibus et discretis Jacobo Miraylles Petro Magistri, Bernardo Cayfores et Bernardo de Penafreyta, presbiteris beneficiatis in Sede Illerdense ad predicta pro testibus convocatis, rogatis, adhibitis et electis. Subsequenter vero die veneris facta in vesperis que fuit decimaseptima, mensis et anni predictorum et in prima linea hujus instrumenti contentorum. Ego notarius hujusmodi actus tradidi copiam littere regie preinserte honorabili Salvatori de Aquis, procuratori dicti domini Illerdensis Episcopi, presenti bus ad tradiccionem dicte copie honorabili Francischo Queralt, in artibus et in medicina magistro, et venerabili et discreto Guillermo Carbó, presbitero beneficiato in Sede Illerde, ad tradicionem dicte copie pro testibus convocatis, rogatis, pariterque electis. Acta fuerunt predicta Illerde diebus, horis, mense et anno predictis ac presentibus testibus desuper nominatis. Sig+num mei Johannis de Villasparsa, oriundi et habitatoris civitatis Illerdensis, publicique regia auctoritate notarii per totam terram et dominacionem serenissimi domini Regis Aragone qui auctoritate ejusdem presentacioni preinsertarum litterarum et aliis ex inde factis et subsequtis una cum testibus superius nominatis dum sic ut premittitur agerentur et fierent vocatus et rogatus interfui, eaque in hanc publicam redigendo formam, per alium scribi feci requisitusque clausi. Constat autem de suprapossito in nona linea ubi legitur Episcopis. Constat inquam de raso et enmendato in trigessima septima linea ageretur et fierent.