cia é negligencia vostra farem dell justicia publica de la qual creem davant nostre Senyor Deu no solament esser scusats mas haver gracia é remissio de nostres peccats. E com segons constitucio del Sacre Concilii de Tarragona tot ecclesiastich qui desafiu ó faça desafiar ó prestará consell favor ó ajuda al desafiador sia ipso jure privat de sos beneficis vos requerim é pregam que de continent façats publicar lo dit Berenguer esser privat de la canongia que te é posseix en aquexa Ecclesia é de tot altre benefici que dins vostra Diocesi tenga é poseescha com nos ja ajam scrit á nostres collectors que aquella prenguen á sama ab los altres beneficis que te ne poseeix. Dada en Terol sots nostre segell menor á huyt dies de març del anny de la Nativitat de nostre Senyor MCCCCXXVIII. Rex'Alphonsus. Dirigitur al venerable Pare en Christ en A. per la divinal misseració Bisbe de Gerona.

XLIII.

Litteræ Alphonsi V Regis Aragonum subcollectori camera Apostolicæ in diœcesi Vicensi fructus Berengario de Altarriba, Canonico Gerundensi pertinentes percipere et retinere jubentis. 1428.

Ex reg. arch. Barc. divers. 5. Alph. IV, fol. 91 b.

Pág. 72.

Alphonsus, etc. Dilecto nostro subcollectori camere Apostolice in diocesi Vicensi salutem et dileccionem. Veridica informacione percepimus displicenter quod Berengarius Daltarriba, Canonicus Sedis Gerunde et Rector Ecclesie parrochialis ville de Angularia, diocesis Vicensis difidavit seu per Bernardum Guillelmi Daltarriba, domicellum fratrem suum difidarit fecit venerabilem in Christo Patrem Dominicum Divina providencia Episcopum Illerdensem, Consiliarum nostrum dilectum. Sane cum per quandam constitucionem sacri concilii Tarracone incipientem Predecessorum tantum existat quod clerici talia perpetrantes seu procurantes ipso jure sunt eorum beneficiis privati; propterea vobis dicimus et mandamus expresse ac de certa sciencia sub pena mille florennorum auri de Aragonia, quatenus visa presenti dictam rectoriam de Angularia quam dictus Berengarius nunc obtinet, manus ad vestras protinus habeatis et ejus fructus recipiatis tantum et tandiu donec aliud à nobis habueritis in mandatis: hocque non mutetis seu diferatis ullatenus, si ultra dictam penam, iram et indignacionem nostras cupitis evitare; quum nos attento tam nephando scelere per ipsum Berengarium seu ejus fratrem ad sui sugestionem ut predicitur perpetrato sic predicta per vos fieri volumus et jubemus justicia suadente. Datum Turoli die VI marcii anno à Nativitate. Domini MCCCCXXVIII. -Rex Alphonsus. Dominus Rex mandavit mihi Francisco Darinyo et vidit eam Raymundus de Papiolo..

XLIV.

Carta del Rey de Aragon D. Alfonso Val Veguer, sin mas espresion, mandándole prender å Roger Deroles y á sus dos hijos Ramon Roger y Clemente. 1428.

Arch. real de Barc. divers. 5. Alph. IV, fol. 101.

Pág. 73.

Lo Rey. Veguer. Com per raho de uns desiximents dats lo XXVI dia del mes de juny propasat al reverent Bisbe de Leyda Conseller nostre dins la capella del seu palau per en Ramon Roger Deroles é Climent Deroles á instigacio é manament é tracte den Roger Deroles pare dels desus dits et vullam haver á nostres mans los dits Ramon Roger é Climent é pare de aquells per castigarlos de tan horrible et detestable crim, per ço vos dehim é manam axi stretament com podem que vista la present donets tota manera que los sobredits vinguen á vostres mans é aquells tingats en vostres presons ben custodiats et ferrats tro per nos vos sie scrit deço que daurets fer de aquells é axi mateix hajats á vostres mans tots é sengles castells et bens que aquells tinquen ó poseesquen dins vostra Vegueria gordant vos que en aço no siats negligent é remis en altre manera conexerets quant serie á nos desplasent tal negoci lo qual havem acor per vostra culpa ó negligencia no venir al acabament que desijam, é en lo cas que aquells haver no porieu fets contra aquells proces de simili modo ó altres processos rigorosos que trobarets que contra ells se puxa fer. E com siam certificats que lo trompeta qui porta los desiximents en vostres carses tenits pres é mancipat vos manam que vista la present contra lo dit trompeta rigorosament procehisquat et li donets publicaments aquella pena que tal é tan detestable crim merex segons constitucions et usatges de Cathalunya et lahon no bastaran segons dret et bona raho et en lo cas que aquell per justicia no duegues pendre mort sols esser açotat et fustigat vos manam que prestament ben guardat lous trametats per ço que aquell puxam metre en una galea de les nostres et aço per res no mudets com axi delliberadament vullam esser fahedor. Dada en Valencia sots nostre segell menor á nou dies de juliol del any MCCCCXXVIII.-Rex Alphonsus. Dominus Rex mandavit mihi Francisco Darinyo.

1

XLV.

Litteræ Alphonsi V. Regis Aragonum, regenti officium gubernationis in Catalonia, contra personas et bona Raimundi Rogerii et Clementis Deroles, eorumque patris procedere jubentis. 1428.

Ex arch. reg. Barc. divers. 5. Alph. IV. fol. 102.

Pág. 73.

Alphonsus, etc. Dilecto consiliario nostro Johanni de Corbaria, militi regenti officium gubernacionis in Cathalonia principatu, salutem et dileccionem. Člamor validus nostras pervenit ad aures quod quidam Raimundus Rogerii Deroles et Clemens Deroles, diabolica subgestione prosilientes, venerabilem in Christo patrem Dominicum, Episcopum Illerdensem, qui non solum sub generali sed speciali proteccione et salvaguardia nostris existit, die sabbati vigessima sexta junni anno infrascripto intus capellam palacii episcopalis per quendam nuncium sive trompeta, vocatum Franciscum del Puy ipsum episcopum ausu temerario deffidarunt. Ita cum non possumus nec debemus tam neffandissima et sacrilegia crimina in ipsum Episcopum petrata (sic) sub disimulacione pertransire predecessorum nostrorum vestigiis inherentes in parte videlicet domini Petri, inclite memorie Aragonum Regis, proavi nostri in quadam pra-gmatica per eum super defidamenta Episcoporum et clericorum, facta Barchinone quinto idus Augusti, anno à Nativitate Domini M.CCC.XXX. domini etiam Ferdinandi, felicis recordationis Aragonum Regis, progenitoris nostri in alia pragmatica per ipsum facta Barchinone XX die junii anno à Nativitate Domini M.CCCC. XIII. Et etiam super tam novo et temerario crimine noviter providentes et dictis provissionibus addentes habito super hoc maturo consilio ac diligenti deliberatione vobis districte precipiendo mandamus sub ire et indignacione nostre incursu penaque privacionis vestri officii ac quinque millium florennorum auri de bonis vestris nostro applicandorum erario, si infrascriptis fueritis modo aliquo negligens seu morosus, quatenus receptis hiis nostris litteris incontinenti omni mora seu dilacione postposita dictum Raymundum et Clementem Deroles et ejus patrem cujus instigatu, consilio et mandato predicta facta fuere, capiatis et teneatis cum catenis et compedibus bene et fideliter custoditos, et contra eos et omnes suos fautores, deffensores et receptores ac dantes circa dicta diffidamenta auxilium, consilium et favorem ac ratum habentes etiam si fuerint Comites, vicecomites, nobiles, barones, milites aut alii cujusvis status, gradus et condicionis existant, ipsorum etiam bona per procesus rigorosos regaliarum nostrarum procedatis, et etiam si opus fuerit insurgatis sic potenter sicque viriliter et sono emisso ac cum exercitibus et alias prout forcius poteritis contra quosque valitores, consultores ac participes tan ne

fandi facinoris capiendo ipsos et ipsorum quemlibet, et etiam ad manus vestras habendo omnes potestates et omnia bona que à nobis tenent in feudum, eos et quemlibet eorum tan acriter castigetis quod eis cedat in penam et aliis in exemplum. Et si forte ipsi vel aliqui ipsorum receptaverint vel lantaverint (sic) se in baroniis vel aliis villis, castris sive locis Comitum, vicecomitum, nobilium baronum, Prelatorum vel aliorum quorumcumque jurisdiccionen altam vel baxam, merum et mixtum imperium habencium in eisdem requiratis dictos Comites, vicecomites, nobiles, barones, prelatos et alios quoscumque quod ipsos capiant tradituri incontinenti vobis eosdem; quod nisi fecerint mandamus vobis, quod si per usaticos aut constituciones Cathalonie aut alias hoc in casu detestabili est vobis permissum intrare baronias aut alia loca alias privilegiata, intretis et capiatis eos procedatisque contra dictos Comites, vicecomites, barones, Prelatos atque nobiles, milites et alios qui ipsos receptaverint ut forcius per constituciones et processus regaliarum nostrarum et alias inveneritis faciendum, quem nos in hiis omnibus que dicta fuere et execucione ipsorum comittimus vobis vices nostras plenarie cum presenti et nichilominus cum per disposicionem pragma— tice Domini Ferdinandi, Regis genitoris nostri prefati Raymundus Rogerii et Clemens Deroles ac Rogerius Deroles incurrerint penam duorum mille florennorum, idcirco incontinenti post recepcionem presentis inventarietis omnia bona ipsorum et de dictis bonis vendatis seu distrabatis usque ad quantitatem predictam et nostro erario aplicetis cum sic velimus fieri de nostra certa sciencia consulto. Datum Valencie nona die julii, anno à Nativitate Domini millessimo quadringentessimo vicessimo octavo. Pelegri.-Gabriel Mascaroni ex provissione facta per vicecancellarium in consilio et vidit hanc Raymundus de Papiolo cui fuit comiti.

XLVI.

Carta del Rey de Aragon Don Alfonso V al Obispo de Lérida, dándole cuenta de haber entrado en Tarracina el Infante Don Pedro, y encargándole haga la rectitud de presentar sus intenciones al Sumo Pontifice. 1435.

Arch. real de Barc. reg. 2694. secret. 4. Alph. IV. fol. 5.

Pág. 78.

Lo Rey. Venerable pare en Crist é amat conseller é orador nostre com arribam ici trobam quel Infant Don Pedro, nostre molt car é mol tamat frare, havia presa Tarracina á mans sues en nom nostre aquells fahents homenatge com vassals á Senyor la qual cosa encontinent que la baguem sabuda nos desplague perque nons entenem entrametre de res quis pertanga á la Esglesia. Es veritat empero que nos avem aturades les forces en nostres mans per tant que algunes: gents enemigues nostres per donarnos empaig entenien entrar per allens per

TOMO XLVII.

40

querrejar lo territori de nostres vasalls axi del comte de Fundi é comte Camarlench com encara lo nostre de la ciutat de Gayeta é per obviar en aço havem presos aquells en nostra recomendacio segons dit es no com á vasalls nostres com á amichs é servidors perque ells son tenguts de guardar que per lur terreny lo nostre no sia molestat. E nos axi mateix som tenguts de no consentir per nostre poder que injustament per neguna persona fossen maltractats havem vos volgut escriure é notificar aço per queu comuniquen ab nostre Sant Pare é lin declaren aquesta nostre intencio. Dada en Gayeta á onse de febrer del añy mil quatrecents trenta cinch.-Rex Alphonsus.-Dirigitur Episcopo Illerdensi.

XLVII.

Concessio fodinarum diœcesis Illerdensis ejus Episcopis ab Alphonso V, Rege Aragonum facta. 1438.

Ex arch. reg. Barc. itiner. 22. Alph. IV. fol. 192. b.

Pág. 80.

Nos Alphonsus, etc., ob singularem devocionem quam gloriosissime Virgini Marie Dei et Domini nostri Jesuchristi Genitrici gerimus, et etiam ob contemplationem tot acceptorum serviciorum per vos venerabilem in Christo patrem G. miseratione divina Episcopum Illerdensem maiestati nostre diversimode diversisque in locis prestitorum et impensorum, tenore presentis nostri publici instrumenti cunctis futuris temporibus firmiter valituri, per nos, heredes et succesores nostros quoscumque vobis predicto Episcopo Illerdensi et vestris successoribus in episcopatu predicto et sue mense episcopali vestri dicti Episcopi et successive reliquorum Episcoporum post vestrum cessum vel decessum in eadem Illerdensi Ecclesia vel Sede futurorum in perpetuum gratis donatione pura, plena, perfecta et irrevocabili inter vivos damus, donamus, concedimus et graciose largimur omnes et singulas minerias et fargas ferri ac eris seu aceri apparentes et ocultas, que reperiuntur et sunt seu quovis modo reperiri potuerunt in futurum in terminis seu territoriis locorum vestrorum seu dicte vestre mense episcopalis vallis Barreves et cuiuslibet eorum, que vos dictus Episcopus habetis, tenetis et possidetis seu mensa episcopalis Illerdensis habet, tenet et possidet partim in regno Aragonum et partim in Cathalonie principatu. Hanc igitur donacionem et ex causa donacionis concessionem de predictis mineriis et fargis ferri et eris seu aceri facimus nos dictus Rex per nos, heredes et successores nostros quoscumque vobis dicto Episcopo et vestris succesoribus et seu mense episcopali vestri dicti Episcopi et vestrorum post vestrum cessum vel decessum in eadem Sede seu Ecclesia futurorum et successorum Episcoporum in perpetuum ut prefertur sicut melius, plenius atque utilius dici, scribi et intelligi potest ad vestri dicti Episcopi et vestrorum post vestrum cessum vel decessum ut prefertur in dicta Sede vel Ecclesia futuro